English
Kiedy myślimy o Arktyce, pierwsze co się nasuwa to obraz niezmiennie zamarzniętego, pokrytego śniegiem krajobrazu. Rzeczywistość jednak jest inna – tajfuny, dym z pożarów oraz nasilający się deszcz to zjawiska występujące w regionie, który nagrzewa się szybciej niż jakakolwiek inna część świata. Nasze wyobrażenia powoli stają się przeszłością.
Zmiany klimatu zmieniają Arktykę – „Arctic Report Card” z 2022 r.
Globalne ocieplenie powoduje wzrost ilości opadów, co prowadzi do większego parowania z oceanów i innych wód powierzchniowych. Z kolei zwiększona ilość pary wodnej w powietrzu prowadzi do rosnącej liczby dni deszczowych lub śnieżnych. W Arktyce obecnie obserwujemy częstsze i bardziej intensywne opady deszczu. W przeszłości padał tam głównie śnieg. Lód morski tworzy się później, a lód na rzekach i jeziorach jest cieńszy. Wzrosła również dynamika transportu, stwarzając zagrożenie dla ekosystemów.
To tylko niektóre z wydarzeń związanych z klimatem, które zawarto w szczegółowym, corocznym raporcie „Arctic Report Card”, opublikowanym 13 grudnia przez Narodową Administrację Oceaniczną i Atmosferyczną (NOAA). Zbadano w nim status systemu arktycznego, a jego ocena nie jest optymistyczna.
Zmiany klimatu i ich skutki dla Arktyki
Jak podaje NOAA, temperatury powietrza w roku 2022 były szóstymi najwyższymi od 122 lat, od czasu rozpoczęcia pomiarów. Kontynuują tym samym trwający od dziesięcioleci trend, w którym temperatury w Arktyce rosną szybciej niż średnia światowa. Pokrywa śnieżna była drugą najniższą od 56 lat w północnoamerykańskiej Arktyce i trzecią najniższą w części eurazjatyckiej. Pokrywa lodowa Grenlandii doświadczyła utraty lodu na 36% powierzchni. Był to 25 rok z rzędu wykazujący utratę części z masy lodowej kraju. Temperatury powierzchni mórz również przedstawiają tendencję wzrostową. W sierpniu 2022 r. średnie wartości były od 2°C do 3°C wyższe od tych z sierpnia w latach 1991 – 2020. Wzrasta także zazielenienie tundry, a obszar pokryty roślinnością plasuje go na czwartym miejscu pod względem wielkości od 2000 r.
Zły stan środowiska Arktyki to konsekwencje dla całej planety, ale przede wszystkim dla jej rdzennych mieszkańców. Ocieplenie powietrza, kurczenie się lodu morskiego, zwiększona ilość opadów deszczu, wzmożone pożary, migracja zwierząt. Te wszystkie czynniki mają wpływ na bezpieczeństwo, dobrobyt ekonomiczny czy żywnościowy oraz tradycje kulturowe rdzennej ludności.
