English
Obszary wiejskie odgrywają ważną rolę w naszym społeczeństwie, będąc nie tylko źródłem żywności, ale również miejscem do życia dla wielu ludzi. Wraz z postępem cywilizacji, konieczne staje się dostosowanie infrastruktury wiejskiej do nowoczesnych standardów. Dotyczy to również gospodarki ściekowej.
Według GUS odsetek ludności podłączonej do systemu kanalizacji zbiorczej, a zamieszkujący obszary wiejskie wynosi zaledwie 46%. W województwach lubelskim i łódzkim jest to co czwarty mieszkaniec. Raport GUS wskazuje, że 10,5 mln Polaków mieszkających na terenach wiejskich nie ma podłączenia do kanalizacji, co sprawia, że 93% ścieków z terenów nieskanalizowanych nie dociera do oczyszczalni. Jakie rozwiązania mogą pomóc?
Podsumowanie konferencji „Alternatywne rozwiązania gospodarki ściekowej na obszarach wiejskich”
Dnia 22 maja w Europejskim Centrum Edukacji Geologicznej w Chęcinach odbyła się konferencja zorganizowana przez Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, Bank Gospodarstwa Krajowego oraz RDLS Sp. z o.o. (spółka spin-off UW). Partnerem merytorycznym była Idea 3W (inicjatywa BGK), a patronat nad spotkaniem objęły Wody Polskie. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele ponad 70 gmin z województwa świętokrzyskiego oraz powiatów z nim sąsiadujących. Ze względu na niedawno przeprowadzoną nowelizację ustawy Prawa wodnego przed samorządowcami, którym podlegają konkretne obszary wiejskie, pojawiła się trudna decyzja. Dotyczy ona wyboru sposobu modernizacji starych lub budowy nowych oczyszczalni ścieków. Celem zorganizowanej konferencji było dostarczenie informacji o najnowszych technologiach oczyszczania oraz wsparcie słuchaczy w podjęciu właściwych dla ich gmin decyzji.
Obszary wiejskie – oczyszczalnia hydrofitowa jako innowacyjne rozwiązanie
Na konferencji zaprezentowano technologię pozwalającą spełnić wszystkie normy prawne i środowiskowe, a jednocześnie zapewniającą niskie koszty utrzymania. Mowa tu o oczyszczalniach hydrofitowych typu constructed wetlads. Przez przedstawicieli BGK – banku, który jest operatorem Polskiego Ładu – wspomniane zostało, że z tego właśnie programu gminy mogą otrzymać do 95% dofinansowania na inwestycje wodno-kanalizacyjne. Przedstawiona została również nowa inicjatywa BGK – Idea 3W. Jej nazwa pochodzi od pierwszych trzech liter zasobów: wody, wodoru i węgla, które – według BGK – posiadają potencjał zmiany polskiej gospodarki w bardziej innowacyjną.
Według organizatorów najbardziej atrakcyjnym rozwiązaniem, chętnie wdrażanym na obszary wiejskie, jest pasywna oczyszczalnia hydrofitowa. Naśladuje ona warunki siedliskowe typowe dla naturalnych ekosystemów bagiennych, a za proces oczyszczania odpowiedzialne są różnorodne organizmy zasiedlające złoża filtrów oraz rośliny wodolubne. Jest to rozwiązanie naturalne i ekologiczne, nie wymagające stosowania chemii. Tego typu oczyszczalnie są już popularne w krajach, takich jak: Niemcy, Czechy, Dania, Francja czy Włochy.
Choć oczyszczalnia hydrofitowa zajmuje o wiele większą powierzchnię niż tradycyjna oczyszczalnia ścieków, to jest znacznie tańsza w utrzymaniu. Poprawnie zaprojektowany system pasywny działa przez lata bez większego nakładu pracy człowieka, przy czym zużywa znacznie mniej energii niż inne formy oczyszczania, a mikroorganizmy dostosowują się do zmieniających się warunków. Taka oczyszczalnia nie powoduje też nieprzyjemnych zapachów, co na konferencji podkreślała Grażyna Lamczyk, wójt gminy Dębowa Kłoda, gdzie mieści się wieś Białka i funkcjonuje pasywna oczyszczalnia. Z kolei Wojciech Sępioł, Burmistrz Wyśmierzyc, tłumaczył powody wyboru takiej, a nie innej technologii tym, że blisko 90% kosztów inwestycji zostało pokrytych z programu Polski Ład. Dodał też, że wybierając taki typ oczyszczalni, miał pewność, że nie wpłynie on negatywnie na środowisko naturalne.
Stopniowe zastępowanie lub całkowita wymiana starych i nieszczelnych systemów kanalizacji na terenach wiejskich przyczyniłaby się do zmniejszenia ilości nieczystości przedostających się do środowiska. Dane GUS mówią o tym, że 93% ścieków z terenów nieskanalizowanych nie dociera do oczyszczalni. Obszary wiejskie pod względem podłączenia do systemu oczyszczania zbiorowego wciąż pozostają na niskim poziomie. Jest to szczególnie widoczne w porównaniu regionów pod tym kątem – w województwie pomorskim do kanalizacji jest podłączonych 68% mieszkańców wsi, podczas gdy w świętokrzyskim i małopolskim odpowiednio 43% i 45%.
