„Bezpieczna Wisła” – program działań retencyjnych stanowiący element zarządzania ryzykiem powodziowym w regionie wodnym Górnej Zachodniej Wisły i Górnej Wschodniej Wisły między Krakowem a Zawichostem. Umowa na jego realizację została podpisana 31 marca 2023 r. Zlecającym projekt są Wody Polskie (RZGW Kraków). Czas realizacji zaplanowano na 14 miesięcy.
Celem Programu jest opracowanie optymalnych działań strategicznych, polegających na poszukiwaniu obszarów potencjalnej retencji oraz zwiększenie ochrony przed powodzią, ze szczególnym uwzględnieniem doliny Wisły na tzw. „odcinku sandomierskim” tj. od ujścia Nidy do ujścia Sanu. Natomiast w kontekście samej retencji, w projekcie znajdzie się także istotny komponent związanych z analizami zagrożenia suszą.
Cel ten realnie może zostać osiągnięty przez zaproponowanie zestawu działań technicznych i nietechnicznych, uwzględniających kwestie środowiskowe i jakże ważną akceptację społeczną. Dodatkowo zostaną podjęte działania informacyjno-promocyjne, aby przedstawić proponowane działania, zaangażować interesariuszy, zdobyć zaufanie lokalnej społeczności i akceptację dla wskazanych do realizacji rozwiązań.
Efektem prac Programu „Bezpieczna Wisła” będą m.in.:
- wybór optymalnych rozwiązań zabezpieczających przed powodzią w oparciu o konsultacje społeczne i zaangażowanie kluczowych interesariuszy;
- przeprowadzenie działań informacyjno-promocyjnych celem uzyskania poparcia społecznego;
- opracowanie Programu działań wraz z prognozą oddziaływania na środowisko.
Wymagane będzie zachowanie spójności merytorycznej programu z innymi strategicznymi dokumentami planistycznymi w obszarze gospodarki wodnej w Polsce. W związku z tym konsultant będzie zobowiązany do uwzględnienia następujących projektów:
- przegląd i aktualizacja map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego;
- opracowanie map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego (od rzek) w zakresie wynikającym z przeglądu i aktualizacji wstępnej oceny ryzyka powodziowego (w opracowaniu);
- przegląd i aktualizacja planów zarządzania ryzykiem powodziowym (w opracowaniu);
- II aktualizacja planów gospodarowania wodami (IIaPGW);
- plan przeciwdziałania skutkom suszy;
- opracowanie programu przeciwdziałania niedoborowi wody na lata 2021 – 2027 z perspektywą do 2030 r.;
- wdrożenie instrumentów wspierających realizację działań PZRP;
- opracowanie krajowego programu renaturyzacji wód powierzchniowych;
- kontrakt 5.7.1 Program działań nietechnicznych i retencyjnych stanowiący element zarządzania ryzykiem powodziowym w regionach wodnych Małej Wisły i Górnej Wisły (zlewnia powyżej Krakowa), z uwzględnieniem ochrony Krakowa przed powodzią;
- kontrakt 4.b Centra Operacyjne – zadanie 4.b.1/1 Modernizacja i wdrożenie systemów informatycznych wspomagających pracę operacyjną Centrów Operacyjnych Kraków i Wrocław wraz z dostawami niezbędnego sprzętu i oprogramowania;
- analiza występowania zjawiska i skutków suszy na odcinku doliny Wisły pomiędzy Stopniem Wodnym Przewóz a ujściem Raby wraz ze wskazaniem technicznych działań mitygujących, ze szczególnym naciskiem na budowę Stopnia Wodnego Niepołomice;
- inne projekty, które będą przygotowywane lub zostaną opracowane w okresie realizacji programu.
Zasadność Programu „Bezpieczna Wisła” wynika m.in. z ustaleń Zespołu ds. poprawy bezpieczeństwa powodziowego na obszarze dorzecza Wisły w rejonie Wisły Sandomierskiej, powołanego w trakcie prac nad przeglądem i aktualizacją planów zarządzania ryzykiem powodziowym na mocy zarządzenia nr 41/2021 Prezesa Wód Polskich z dnia 1 lipca 2021 r. W skład Zespołu weszli przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego z rejonu Wisły Sandomierskiej oraz Wód Polskich. Jednym z kluczowych wniosków i rekomendacji Zespołu była konieczność wykonania programu dla zabezpieczenia przeciwpowodziowego obszaru pomiędzy Krakowem a Zawichostem ze szczególnym uwzględnieniem zidentyfikowanych w projekcie aPZRP obszarów problemowych.
W obliczu tak intensywnie użytkowanych obszarów rolniczo i gospodarczo, zaproponowanie optymalnych rozwiązań, które zrealizują cele projektu oraz zaspokoją oczekiwania mieszkańców, będzie wyzwaniem.
Pierwsza Konferencja dotycząca Projektu „Bezpieczna Wisła” odbędzie się 23 maja br. w Krakowie.
Więcej informacji o projekcie na stronie bezpiecznawisla.pl.