Zanieczyszczenie wód gruntowych i powierzchniowych w UE

Parlament Europejski, zgodnie z najnowszymi informacjami, pracuje nad prawem, które pomoże zmniejszyć zanieczyszczenie wód gruntowych i powierzchniowych w UE.

Zanieczyszczenie wód gruntowych i powierzchniowych w UE – aktualny stan

Według Europejskiej Agencji Środowiska od początku lat 90. zanieczyszczenie wód gruntowych i powierzchniowych w UE zmniejszało się. Od 2016 r. proces uległ jednak spowolnieniu – 58 proc. wód powierzchniowych jest zanieczyszczonych. Dobry stan chemiczny ma jedynie 42 proc. jednolitych części wód powierzchniowych (czyli np. jezior lub innych naturalnych lub sztucznych zbiorników wodnych) i 77 proc. wód podziemnych.

Działania mające na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód gruntowych i powierzchniowych w UE

Jednym z ostatnich działań, mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód gruntowych i powierzchniowych w UE, było przyjęcie w 2020 r. rezolucji w sprawie wdrożenia prawodawstwa dotyczącego wody. W rezolucji Parlament Europejski wezwał Komisję Europejską do podjęcia wszelkich niezbędnych środków do zapewnienia dobrego stanu chemicznego na szerszą skalę. Wezwał też Komisję do podjęcia zdecydowanych działań, gdy kraje członkowskie nie spełnią standardów jakości w zakresie ochrony środowiska. Rezolucja podkreśla, że monitorowanie substancji wpływających na wodę pitną, takich jak per- i polifluoroalkilowe oraz niektóre farmaceutyki, powinno być priorytetem.

Zmniejszenie zanieczyszczenia wód gruntowych i powierzchniowych jest również jednym z celów Europejskiego Zielonego Ładu. Komisja Europejska, zgodnie z dążeniem do osiągnięcia zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń, przedstawiła w październiku 2022 r. wniosek w sprawie przeglądu list obserwacyjnych substancji zanieczyszczających wody powierzchniowe i podziemne, które należy monitorować i kontrolować w celu ochrony jednolitych części wód słodkich. Projekt ma również zaradzić niedociągnięciom w zakresie zanieczyszczeń chemicznych wód oraz umożliwić szybsze dostosowanie się do osiągnięć naukowych.

Propozycje Parlamentu Europejskiego mające na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód gruntowych i powierzchniowych w UE

W czerwcu 2023 r. Komisja Środowiska Parlamentu Europejskiego przyjęła stanowisko w sprawie ochrony wód gruntowych i powierzchniowych przed zanieczyszczeniami oraz poprawy standardów jakości wody. Nowe prawo rewiduje Ramową Dyrektywę Wodną, Dyrektywę w sprawie ochrony wód podziemnych i Dyrektywę w sprawie środowiskowych norm jakości w dziedzinie polityki wodnej (Dyrektywę w sprawie wód powierzchniowych). Celem jest lepsza ochrona zdrowia ludzkiego i naturalnych ekosystemów przed substancjami zanieczyszczającymi.

Kolejną z propozycji Parlamentu Europejskiego jest to, aby lista obserwacyjna substancji zanieczyszczających była regularnie aktualizowana, co pozwoli nadążać za dowodami naukowymi i szybkim tempem pojawiania się nowych chemikaliów. Ponadto proponuje się również dodanie do listy obserwacyjnej szeregu substancji, w tym mikrodrobin plastiku.

Parlament Europejski, w celu ochrony wód gruntowych, domaga się, aby wartości graniczne – czyli normy jakości służące do oceny stanu chemicznego – były 10 razy niższe dla wód gruntowych niż dla wód powierzchniowych. Proponuje również dodanie określonych substancji per- i polifluoroalkilowych do listy zanieczyszczeń wód gruntowych, ponieważ substancje te wykryto w ponad 70 proc. punktów pomiarowych w UE. Parlament Europejski sugeruje również bardziej rygorystyczne normy dotyczące glifosatu, bisfenolu, atrazyny, produktów farmaceutycznych i pestycydów.

Zanieczyszczenie wód gruntowych i powierzchniowych w UE – kiedy zostaną wprowadzone nowe przepisy

Termin wprowadzenia nowych przepisów mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód gruntowych i powierzchniowych w UE nie jest jeszcze znany. W dniu 12 września 2023 r. Parlament przyjął stanowisko w sprawie zmniejszenia zanieczyszczenia wód gruntowych i powierzchniowych oraz poprawy standardów jakości wody. Posłowie zatwierdzili raport 495 głosami za, 12 przeciw, przy 124 wstrzymujących się od głosu. Kontynuacja rozmów na temat ostatecznego kształtu przepisów ma nastąpić po uzgodnieniu stanowiska Rady Europejskiej.