Fundusz modernizacyjny jest finansowany z dochodów z aukcji uprawnień do emisji w ramach unijnego systemu handlu nimi. Ma za zadanie wspierać dziesięć państw UE o niższych dochodach w procesie transformacji w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu. Państwa członkowskie będące beneficjentami to: Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja i Węgry. W 2022 r. w ramach tego funduszu do Polski trafiło 643,2 mln euro, które zostały przeznaczone m.in. na realizację projektów budowy ciepłowni opartych na odnawialnych źródłach energii i na poprawę efektywności energetycznej przemysłu.
Więcej informacji na ten temat można znaleźć w jednym z poprzednich numerów „Wodnych Spraw”. Warto wspomnieć, że fundusz modernizacyjny wspiera takie inwestycje, jak wytwarzanie i wykorzystywanie energii ze źródeł odnawialnych, efektywność energetyczną, magazynowanie energii, modernizację sieci energetycznych, w tym systemów ciepłowniczych, rurociągów i sieci oraz sprawiedliwą transformację w regionach zależnych od węgla.
Fundusz modernizacyjny – kolejne wsparcie
W ramach kolejnego wsparcia z unijnego funduszu modernizacyjnego wypłacono 2,4 mld euro na rzecz 31 projektów w siedmiu państwach będących beneficjentami. Są to środki na modernizację systemów energetycznych, ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w sektorze energetycznym, przemysłowym i transportowym oraz poprawę efektywności energetycznej. Jest to największa, jak do tej pory, łączna wypłata środków, która wspiera transformację ekologiczną w Europie. Nowe inwestycje pomagają państwom członkowskim zmniejszyć zależność od rosyjskich paliw kopalnych, osiągnąć cele klimatyczne i energetyczne na rok 2030 oraz przyczyniają się do realizacji długoterminowego zobowiązania UE do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r.
W ramach wsparcia z unijnego funduszu modernizacyjnego inwestowano w Rumunii (1,1 mld euro), Czechach (1 mld euro), Bułgarii (197 mln euro), Polsce (47 mln euro), Chorwacji (88 mln euro), na Łotwie (5 mln euro) i na Litwie (1 mln euro). Wymienione kwoty podnoszą sumę wypłat z funduszu modernizacyjnego do około 7,5 mld euro, z których skorzystało 10 kwalifikujących się państw członkowskich.
Przykłady projektów, które otrzymały wsparcie unijnego funduszu modernizacyjnego
Projekty, które otrzymały finansowanie, to m.in.:
- modernizacja sieci dystrybucji energii elektrycznej w Bułgarii w celu przyspieszenia elektryfikacji transportu, rozwoju systemów magazynowania oraz dekarbonizacji i decentralizacji zużycia i produkcji energii;
- instalacja systemów fotowoltaicznych i magazynowania energii dla publicznych dostawców usług wodno-kanalizacyjnych w Chorwacji;
- podniesienie efektywności energetycznej i oszczędności energii w nowych budynkach dla sektora publicznego za pośrednictwem programu ENERGov w Czechach;
- wprowadzenie pojazdów elektrycznych i odpowiedniej infrastruktury ładowania na Łotwie;
- renowacja budynków wielorodzinnych na Litwie;
- wspieranie kogeneracji na potrzeby systemów ciepłowniczych w Polsce;
- wzrost produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, systemy ciepłownicze i infrastruktura gazowa w miejsce elektrowni węglowych w Rumunii.
Kolejny termin składania przez państwa-beneficjentów projektów inwestycji w celu uzyskania ewentualnego wsparcia z funduszu modernizacyjnego upływa 15 sierpnia 2023 r. w przypadku projektów niepriorytetowych i 12 września 2023 r. w przypadku projektów priorytetowych.