English
Poziom wody w jeziorze Gatun, zasilającym Kanał Panamski, zaczyna się obniżać. W odpowiedzi na tę sytuację Zarząd Kanału Panamskiego (ACP) podjął decyzję o znacznym ograniczeniu liczby statków, które mogą z niego korzystać. Analizy Allianz Trade wskazują, że susza, a w jej wyniku spadek poziomu wody w jeziorze i ograniczenie przepustowości kanału, mogą prowadzić do przedłużenia recesji handlowej na całym świecie.
Kanał Panamski odgrywa kluczową rolę w globalnym handlu
Kanał Panamski, liczący około 80 km długości, pełni od 1914 r. rolę łącznika między Oceanem Atlantyckim a Oceanem Spokojnym i jest kluczowym elementem światowego handlu. Płynie tamtędy 3-5 proc. wymienianych towarów. W Republice Panamy, pomimo przeciętnie wysokich rocznych opadów deszczu (średnio 247 cm w ciągu ostatnich 10 lat), obecny rok jest drugim najbardziej suchym od 1950 r., a więc od ponad 70 lat. Chociaż kanał doświadczał już susz, bardzo rzadko zdarzało się, aby ograniczenia obowiązywały w porze deszczowej, która trwa od maja do grudnia.
Zjawiska pogodowe doprowadziły do historycznie niskiego poziomu wody w jeziorze Gatun, które jest niezbędne do obsługi śluz i ułatwienia żeglugi przez Kanał. Jest ono również jednym z największych sztucznych zbiorników wodnych na świecie oraz stanowi ważny ekosystem, wspierający różnorodność biologiczną regionu. Gatun to także ważne źródło wody pitnej dla pobliskich miast oraz miejsce rekreacji i turystyki. Wysychanie jeziora częściowo wynika ze zjawiska El Niño, które ogrzewa Ocean Spokojny i wpływa na temperaturę oraz opady na całym świecie.
Historycznie niski poziom wody w jeziorze Gatun zmniejsza liczbę statków, które mogą przepłynąć przez kanał
Z powodu niskiego poziomu wody, spowodowanego ekstremalną suszą, liczba statków, które mogą przejść przez kanał, jest ograniczana. Od listopada liczba ta została zredukowana z 31 do 24 statków dziennie, a od lutego 2024 r. planuje się dalsze zmniejszenie, do 18 jednostek. To spadek prawie o połowę w porównaniu do normalnych okresów, kiedy przez kanał przepływało nawet 36-40 statków każdego dnia. ACP (hiszp. Autoridad del Canal de Panamá) musiał również obniżyć limit zanurzenia z 50 stóp do 44, co skutkuje koniecznością redukcji wagi przewożonego ładunku.
Mniejsza liczba przepraw to znaczący problem dla Panamy, gdyż jej budżet w dużej mierze opiera się na przychodach, jakie kanał przynosi każdego roku. Są to kwoty przekraczające 4,6 mld dol.
Skutki tych ograniczeń mogą być odczuwalne w różnych sektorach. Analizy Allianz Trade sugerują, że tak drastyczny spadek przepustowości kanału może wywołać recesję handlową w 2024 r. Poza tym możliwe są podwyżki cen w sektorze energetycznym i konsumenckim, ponieważ główne towary transportowane przez Kanał Panamski to ropa naftowa i produkty ropopochodne (30 proc.), ładunki kontenerowe (22 proc.) i zboża (13 proc). Kanał łączy przede wszystkim wschodnie wybrzeże USA z Azją i zachodnim wybrzeżem Ameryki Południowej, więc zmniejszona przepustowość może zwiększyć ceny produktów przesyłanych między tymi regionami.
Alternatywami dla Kanału Panamskiego są inne szlaki, takie jak Kanał Sueski czy trasa wokół Przylądka Dobrej Nadziei, co jednak wiąże się z dłuższym czasem transportu i większym zużyciem paliwa. Przedsiębiorstwa zaczynają rozważać te alternatywy, aby uniknąć opłat związanych z Kanałem Panamskim, które mogą rosnąć wraz z ograniczeniem jego przepustowości.
Zmiana klimatu wpłynie na globalny handel towarami
Biorąc pod uwagę wzrost średniej globalnej temperatury o 1,5°C, zmiana klimatu może mieć długotrwały wpływ na Kanał Panamski. Podczas gdy projekty mające na celu poprawę i przywrócenie lasów deszczowych w Panamie mogą zmniejszyć związane z klimatem koszty handlu przez Kanał Panamski w perspektywie długoterminowej, to zmniejszenie zanurzenia i ograniczenie limitu statków wydają się najlepszym rozwiązaniem na teraz.
Analitycy ostrzegają, że fizyczne konsekwencje zmiany klimatycznej są rzeczywiste i coraz bardziej widoczne, a susza jest jednym z poważnych sygnałów tego, co może nas czekać w niedalekiej przyszłości, w konsekwencji globalnego ocieplenia. Wzrost temperatur do 2030 r. może znacząco obniżyć zdolność transportową Kanału Panamskiego, co z kolei wpłynie na globalny handel towarami i logistykę międzynarodową.
Źródło: informacja prasowa Allianz Trade
