English
Plan REPowerEU określa szereg środków ukierunkowanych na sprawne zmniejszenie zależności UE od rosyjskich paliw kopalnych poprzez przyspieszenie przejścia na czystą energię. Jednym z takich działań jest szybsze wdrażanie sposobów na wykorzystanie wodoru. Cel przyjęty do 2030 r. zakłada produkcję 10 mln t wodoru odnawialnego w UE. Mając na względzie wyznaczony cel, Komisja Europejska przeznaczy blisko 7 mld euro dla 7 państw członkowskich na wsparcie rozwoju innowacyjnego i zrównoważonego europejskiego przemysłu wodorowego.
Gospodarka wodorowa w UE – projekt IPCEI Hy2Infra
Projekt o nazwie IPCEI Hy2Infra został przygotowany i zgłoszony przez kilka państw członkowskich: Francję, Holandię, Niemcy, Polskę, Portugalię, Słowację i Włochy. Zgodnie z założeniami ma on przyczynić się do zwiększenia podaży wodoru odnawialnego, zmniejszając tym samym zależność od gazu ziemnego i pomagając w osiągnięciu celów Europejskiego Zielonego Ładu oraz planu REPowerEU. Niektóre państwa członkowskie (Francja, Niemcy, Polska i Portugalia) uwzględniły uczestnictwo w projekcie IPCEI Hy2Infra w swoich planach odbudowy i zwiększania odporności, dzięki czemu mogą częściowo sfinansować pewne projekty za pośrednictwem Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności.
Państwa członkowskie na realizację projektu przeznaczą w ramach finansowania publicznego kwotę sięgającą 6,9 mld euro. Ma to również uwolnić dodatkowe 5,4 mld euro w postaci inwestycji prywatnych. W 33 projektach będą uczestniczyć 32 przedsiębiorstwa prowadzące działalność w więcej niż jednym państwie członkowskim, w tym firmy małe i średnie. Będą one ściśle współpracować ze sobą, a także z partnerami zewnętrznymi, takimi jak operatorzy systemów przesyłowych, potencjalni odbiorcy, uniwersytety, organizacje badawcze oraz dostawcy sprzętu z całej Europy.
Projekt IPCEI Hy2Infra obejmie szeroki zakres łańcucha wartości gospodarki wodorowej, a wsparcie przeznaczone zostanie na:
- uruchomienie elektrolizerów o mocy sięgającej 3,2 GW, wytwarzających wodór odnawialny;
- uruchomienie nowych i zaadaptowanych rurociągów do transmisji i dystrybucji wodoru o długości około 2,7 tys. km;
- uruchomienie wielkoskalowych instalacji do magazynowania wodoru (o potencjale co najmniej 370 GWh);
- zbudowanie terminali i powiązanej infrastruktury portowej przeznaczonej do obsługi ciekłych organicznych nośników wodoru (LOHC), pozwalającej na obrót 6 tys. t wodoru rocznie.
W ramach projektu uczestnicy będą współpracować nad interoperacyjnością i wspólnymi normami, co pozwoli wyeliminować bariery i ułatwi integrację rynku w przyszłości. Będzie to również wsparcie procesu stopniowego tworzenia infrastruktury wodorowej, która obejmie swoim zasięgiem całą UE, a oparta będzie na regionalnych grupach.
Ocena Komisji Europejskiej dotycząca projektu IPCEI Hy2Infra
Komisja Europejska oceniła proponowany projekt na podstawie unijnych zasad pomocy państwa, a w szczególności komunikatu dotyczącego ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania.
Zgodnie z przeprowadzoną oceną:
- projekt IPCEI Hy2Infra przyczynia się do zrealizowania wspólnego celu, wspierając uruchomienie infrastruktury wodorowej, istotnej dla osiągnięcia założeń kluczowych unijnych inicjatyw politycznych, takich jak Europejski Zielony Ład, plan REPowerEU oraz unijna strategia w zakresie wodoru;
- wszystkie 33 projekty wchodzące w skład IPCEI są bardzo ambitne i dążą do stworzenia infrastruktury wykraczającej poza to, co oferuje obecnie rynek. Położą fundamenty pod zintegrowaną i otwartą sieć wodorową, dostępną na niedyskryminacyjnych zasadach i pozwolą na zwiększenie udziału dostaw wodoru odnawialnego w Europie. To z kolei ułatwi dekarbonizację sektorów gospodarczych, które muszą oprzeć się na wodorze, aby ograniczyć emisje dwutlenku węgla;
- projekt IPCEI wiąże się ze znacznym ryzykiem finansowym. W związku z tym konieczne jest wsparcie ze środków publicznych, które zachęci przedsiębiorstwa planujące inwestycje;
- pomoc dla poszczególnych przedsiębiorstw jest ograniczona do tego, co jest konieczne i proporcjonalne oraz co nie zakłóca bezpodstawnie konkurencji;
- wiedza techniczna i doświadczenie pozyskane w okresie uruchamiania oraz w ciągu pierwszych lat funkcjonowania projektów będą udostępniane przez uczestniczące przedsiębiorstwa za pośrednictwem publikacji, konferencji i wspólnych zaleceń; opracowane zostaną zasady operacyjne oraz normy techniczne.
Rozwój gospodarki wodorowej w UE
Gospodarka oparta na zielonym wodorze jest obecnie jednym z priorytetów Komisji Europejskiej. W ramach rozwoju i promocji podejmowane są liczne inicjatywy oraz działania. Jednym z nich jest Bank Wodoru, o którym pisaliśmy już w Wodnych Sprawach. Zgodnie z zapowiedziami, w przyszłości wdrożony zostanie szereg programów dotyczących różnych elektrolizerów o dużej mocy, które miałyby rozpocząć funkcjonowanie między rokiem 2026 a 2028, a także rurociągów do transportu wodoru, które z kolei rozpoczęłyby funkcjonowanie między 2027 a 2029 rokiem – w zależności od regionu geograficznego.
