English
W dniu 29 września 2023 r. w Połądze na Litwie odbyła się konferencja „Nasz Bałtyk” ministrów środowiska, gospodarki morskiej, rolnictwa i rybołówstwa państw członkowskich UE z regionu Morza Bałtyckiego, której przewodniczył komisarz Unii Europejskiej ds. środowiska, oceanów i rybołówstwa Virginijus Sinkevičius. Celem konferencji było podsumowanie dotychczasowych działań oraz rozwiązanie pilnych wyzwań środowiskowych na Morzu Bałtyckim.
Główne problemy omawiane podczas konferencji „Nasz Bałtyk”
Podczas konferencji „Nasz Bałtyk” zwrócono uwagę na ochronę ekosystemu morskiego Morza Bałtyckiego, ze szczególnym naciskiem na usunięcie zatopionej na jego dnie amunicji z czasów I i II wojny światowej. Jest to jeden z największych problemów występujących w Morzu Bałtyckim.
Basen Morza Bałtyckiego został gęsto zaminowany podczas działań wojennych i stał się wysypiskiem amunicji podczas wielu misji wojskowych. Dzięki danym historycznym udało się określić główne lokalizacje takich składowisk i wytyczyć bezpiecznie najważniejsze trasy szlaków morskich. Prądy morskie mogą jednak przemieszczać niewybuchy, powiększając obszary zagrożenia i obniżając precyzję ich namierzania. Niezdetonowana i zatopiona amunicja powoduje znaczne szkody w środowisku wskutek wycieku substancji chemicznych. Nasz Bałtyk jest nadal wysypiskiem dla około 300 tys. ton niewybuchów, co powoduje zanieczyszczenie i utrudnia rozwój działalności gospodarczej na morzu, także tej związanej z niebieską gospodarką, np. budowaniem morskich farm wiatrowych, podwodnych kabli i rurociągów itp.
Podczas konferencji „Nasz Bałtyk” ministrowie podjęli wspólne zobowiązania dotyczące bezpiecznego usuwania i utylizacji amunicji zatopionej na dnie Morza Bałtyckiego, dzięki czemu akwen ma stać się bardziej zrównoważony dla przyszłych pokoleń.
Komisja Europejska, zgodnie z informacjami przekazanymi podczas konferencji „Nasz Bałtyk”, przeznaczy 2 mln euro do rozdysponowania na ten cel. Podział pieniędzy ma odbyć się w drodze otwartego zaproszenia do składania wniosków na projekty służące określeniu najważniejszych obszarów geograficznych i przeprowadzeniu odpowiednich ocen ryzyka.
Dotychczasowe działania zrealizowane na Morzu Bałtyckim
Podczas pierwszej konferencji „Nasz Bałtyk”, która odbyła się 2020 r. ministrowie rolnictwa, rybołówstwa i środowiska państw członkowskich UE regionu Morza Bałtyckiego przyjęli deklarację, w której zobowiązali się do wzmożenia wysiłków na rzecz poprawy stanu środowiska morskiego. Tegoroczne spotkanie było okazją do oceny realizacji przyjętych deklaracji. Pierwsze sprawozdanie z postępów wskazuje na znaczące sukcesy w rozwiązywaniu niektórych spośród najpilniejszych wyzwań lokalnych w dziedzinie eutrofizacji i odpadów morskich.
Przedstawiciele krajów nadbałtyckich doszli do wspólnego wniosku, że należy podejmować dalsze, zrównoważone działania, które będą uwzględniać zarówno aspekt środowiskowy, jak i bezpieczeństwo żywnościowe. Podkreślono również konieczność współpracy z innymi, odpowiedzialnymi za środowisko i rolnictwo sektorami administracji. Jako szczególnie istotne wskazywali zarządzanie wodami oraz podjęcie badań na poziomie UE zmierzających do ograniczenia zanieczyszczenia odpadami i ograniczenia eutrofizacji Morza Bałtyckiego.
