English
W Wodnych Sprawach pisaliśmy o planach dotyczących powołania kolejnego parku narodowego: Doliny Dolnej Odry – Międzyodrza. Pora odpowiedzieć na najczęściej zadawane pytania dotyczące funkcjonowania tego ustanawianego właśnie obszaru chronionego.
Kto sfinansuje powstanie, a potem utrzymanie parku Doliny Dolnej Odry?
Finansowanie Parku Narodowego Międzyodrza odbywać się będzie tak samo, jak w przypadku pozostałych parków narodowych, a więc z:
- centralnego budżetu państwa (33-36 proc. przychodów parku narodowego);
- środków zewnętrznych (UE, norweskich, NFOŚ, WFOŚ, FL; 35proc.);
- własnych źródeł dochodu (działalności gospodarczej, myt, dzierżaw, dopłat; 33-36 proc.).
Czy ustanowienie parku narodowego oznacza kres żeglugi po Odrze?
Park narodowy ma objąć tereny dzisiejszego parku krajobrazowego Doliny Dolnej Odry, bez nurtów Regalicy i Odry Zachodniej. Żegluga po tych dwóch ramionach Odry kontynuowana będzie na dotychczasowych zasadach.
Czy po Międzyodrzu będzie wolno pływać motorówkami?
Obrońcy przyrody nie domagają się zaostrzenie przepisów dotyczących ruchu łodzi z silnikami spalinowymi. Nadal wolno będzie pływać nimi po:
- Odrze Zachodniej;
- Odrze Wschodniej (Regalicy);
- Starej Regalicy między ramionami Odry.
Jakie będą dalsze losy infrastruktury hydrotechnicznej?
Można pogodzić czynną i bierną ochronę PN Dolnej Odry z działaniami w zakresie utrzymania wód oraz konserwacji zabytków niemieckiej hydrotechniki. Warto przywrócić krążenie wód Międzyodrza poprzez udrożnienie choć części zalądowionych kanałów. Poprawa natlenienia to wzrost dobrostanu zwierząt skrzelodysznych. Pozwoli to sprawniej odtwarzać ekosystemy Odry po zakwicie złotych alg. Mogą powstać m.in. refugia dla małży skójkowatych i ślimaków. Rewitalizacja śluz pozwoli zalać wybrane tereny w czasie roztopów, wezbrań albo inwazji wrogich wojsk. Z kolei przywrócenie dawnych przepływów w kanałach zintensyfikuje procesy samooczyszczania się wód. Przykłady PN Ujścia Warty oraz niemieckiego PN Dolnej Odry pokazują, iż ochrona przeciwpowodziowa i przeciwsuszowa świetnie się uzupełniają z ochroną ptaków oraz ryb.
Co zyska społeczność lokalna?
Rozwój turystyki to szansa dla obszarów pozbawionych przemysłu, handlu oraz większych jednostek wojskowych. Przewagę korzyści nad stratami doskonale widać w PN Ujście Warty oraz Białowieskim oraz Biebrzańskim PN.
Czy Międzyodrze pozostanie dostępne dla turystów oraz miejscowej ludności?
Jak w każdym parku narodowym pewne obszary staną się niedostępne. Turystyka odbywać się będzie na wyznaczonych szlakach wodnych, pieszych, może konnych. Powstaną miejsca biwakowe, przystanie, kładki oraz wieże widokowe. Poprawi się Dostępność wód i mokradeł dla turystyki zwykłej oraz kwalifikowanej, zwłaszcza ornitologicznej i wędkarzy.
Czy wstęp będzie biletowany?
Mieszkańcy gmin znajdujących się w obrębie parku oraz graniczących z nim zwolnieni są z opłat. Wysokość cen biletów wstępu, opłat za parkingi i biwaki nie może przekraczać 8 zł. Nie zapominajmy też o licznych zwolnieniach i ulgach.
Co dalej z wędkowaniem na Międzyodrzu?
Ustawa o ochronie przyrody dopuszcza połowy ryb oraz innych organizmów wodnych w miejscach wyznaczonych planem zadań ochronnych (PZO) bądź planem ochrony (PO). Wędkarstwo pozostało legalne zarówno w polskim PN Ujście Warty, jak i niemieckim PN Dolnej Odry. Wprowadzono tam jednak szereg dodatkowych obostrzeń, np.: zakaz wędkowania po zmroku czy bardziej rygorystyczne limity zanęt.
Czy gospodarka rybacka w PN Międzyodrza zostanie zakazana?
Nie. To rybacy byli, obok wędkarzy, strażaków i aktywistów ekologicznych, grupą szczególnie zasłużoną podczas klęski na Odrze. Zasady prośrodowiskowej gospodarki rybackiej zostaną doprecyzowane w planie ochrony lub planie zadań ochronnych.
Czy legalne polowania i kłusownictwo w parku ustaną zupełnie?
Na Międzyodrzu obowiązywać będzie zakaz polowań na ptaki, zwierzynę płową, czarną i drobną. Tym niemniej ustawa o ochronie przyrody, Prawo Łowieckie oraz rozporządzenia ws. inwazyjnych gatunków obcych zezwalają na pewne działania prośrodowiskowe o charakterze polowań.
Co będzie z filmowaniem oraz fotografowaniem przyrody w parku?
Wolno będzie filmować i robić zdjęcia bez niepokojenia i płoszenia zwierząt. Pamiętajmy, że zakazy fotografowania pewnych gatunków, np.: rybitw i siewek, a nawet zbliżania się do ich gniazd obowiązują od lat w całej Polsce.
Co czeka operatorów dronów?
Będzie można uzyskać zgodę dyrektora parku na lot drona nad Międzyodrzem jako strefą R (ang. restricted area, ograniczonych lotów). Najwspanialsze doliny dolnej Odry i tak robi się spoza granic tego terenu, zatem obostrzenia nie powinny być uciążliwe.
Jakie cele ochrony przyrody będą realizowane w parku?
Najważniejsze zadania PN Międzyodrza to:
- ochrona przed przyduchami, w tym likwidacja zastoisk i wypłyceń;
- przywrócenie mozaiki siedlisk: lasów łęgowych, łąk kośnych i pastwisk, starorzeczy, wielkoobszarowych rozlewisk, podwodnych łąk włosieniczników, rdestnic itd. i nawodnych łąk lilii wodnych;
- ochrona siedlisk ptaków;
- powstanie refugiów/banków genów ryb i makrobezkręgowców.
Z czasem będzie można przejść do następnych, równie ambitnych celów, np.: reintrodukcji norki europejskiej.
W artykule korzystałem m.in. z:
https://pnddo.pl/faq/ (dostęp: 2.04.2024)
https://www.facebook.com/ParkNarodowyDolinyDolnejOdry/ (dostęp: 2.04.2024)
https://www.nationalpark-unteres-odertal.eu/obszar/fakty-a-z/ (dostęp: 2.04.2024)
