English
Dnia 22 lutego br. Komisja Europejska zdecydowała, że zainwestuje 223 mln euro w nowe strategiczne projekty dotyczące środowiska i klimatu. Inicjatywa realizowana jest zgodnie z ambitnymi założeniami polityki Zielonego Ładu i wesprze 12 projektów w dziesięciu państwach członkowskich, w tym jeden w Polsce. Program LIFE pokryje część kosztów wdrożeniowych, a dodatkowe środki mają spłynąć m.in. z funduszy strukturalnych, krajowych i regionalnych.
Program LIFE w pigułce
Zainicjowany w 1992 r. program LIFE jest jedynym unijnym instrumentem finansowym skupiającym się wyłącznie na dofinansowaniu projektów z obszaru ochrony środowiska i klimatu. W ciągu trzech dekad środki z tego programu przeznaczono na ponad 5,5 tys. inicjatyw, również w krajach poza UE. Za zarządzanie LIFE odpowiada Europejska Agencja Wykonawcza ds. Klimatu, Infrastruktury i Środowiska (CINEA).
W okresie 2021-2027 program LIFE ma przekazać środki o łącznej wysokości 5,4 mld euro. Dofinansowanie rozdzielane będzie w dwóch obszarach: Środowisko oraz Działania na rzecz klimatu. W ramach tego pierwszego realizowane będą projekty dotyczące przyrody, różnorodności biologicznej oraz gospodarki o obiegu zamkniętym i jakości życia. Drugi obszar obejmuje podprogramy łagodzenia efektów zmiany klimatu i przystosowywania się do nich oraz przejścia na czystą energię (od 2021 r.).
Projekty wspierające środowisko naturalne
Wsparcie w ramach nowej puli współfinansowania zostało przyznane trzem strategicznym projektom dążącym do poprawy stanu środowiska naturalnego. Ponad 14 mln euro otrzymają beneficjenci polskiego projektu LIFE Podkarpackie na wdrożenie planu poprawy jakości powietrza. Jego celem jest ograniczenie stężenia pyłów PM10 oraz PM2,5 w regionie. Projekt przewiduje rozwój i wdrożenie dobrych praktyk oraz mobilizację publicznych i prywatnych funduszy.
Program LIFE wesprze również irlandzką inicjatywę zmierzającą do rozszerzenia Morskich Obszarów Chronionych (MPA) oraz litewski projekt poprawy jakości wód morskich i powierzchniowych poprzez wdrożenie narodowego planu dla sektora wodnego.
Program LIFE dla ekosystemów
Aż sześć strategicznych projektów będzie realizowanych w ramach podprogramu przyrody i różnorodności biologicznej. Prawie 30 mln euro otrzyma fińska inicjatywa służąca rozwojowi regionalnych planów bioróżnorodności i budowaniu know-how w tym obszarze. Wnioskodawcy będą bardziej skupiać się na zarządzaniu regeneracją całych ekosystemów niż na ochronie poszczególnych siedlisk i gatunków.
Dofinansowanie objęło również projekty związane z wdrażaniem programu Natura 2000. Region Lombardii otrzyma prawie 28 mln euro na rozwój zintegrowanego systemu zarządzania obszarami Natura 2000, wzmocnienie korytarzy ekologicznych oraz wsparcie ekosystemów kluczowych dla łagodzenia zmiany klimatycznej. Działania realizowane będą w czterech regionach północnych Włoszech. Z kolei irlandzkie konsorcjum władz publicznych może liczyć na ponad 20 mln euro na budowę zintegrowanej platformy danych na temat obszarów Natura 2000 w całym kraju i usprawnienie mechanizmów finansowych służących zdobywaniu dalszych funduszy. W ramach projektu przewidywana jest m.in. regeneracja zalesionych torfowisk oraz siedlisk przybrzeżnych.
W Austrii planuje się odnowę 1,4 tys. ha torfowisk, na których żyje 37 chronionych gatunków. Projekt obejmuje m.in. synchronizację przepisów prawnych oraz rozwój wiedzy eksperckiej w tym zakresie. W Czechach wsparcie uzyskał projekt mający na celu wdrożenie planów działań na rzecz poszczególnych gatunków i stworzenie algorytmów ułatwiających ich ewaluację. Wnioskodawcy spodziewają się odwrócić negatywny trend populacyjny u co najmniej 25 gatunków.
Bardziej ogólne, sektorowe podejście reprezentuje francuski projekt LIFE BIODIVFr, którego celem jest rozpoczęcie dialogu między zainteresowanymi stronami i usprawnienie wdrożenia Narodowej Strategii Różnorodności Biologicznej.
Inicjatywy klimatyczne w ramach LIFE
Program LIFE obejmie współfinansowaniem również trzy projekty związane ze zmianą klimatu. Pomoc w wysokości 12 mln euro trafi do Finlandii, aby wesprzeć dążenia do osiągniecia neutralności węglowej w 2035 r. Działania jednoczące sektor rządowy, naukowy, obywatelski i prywatny obejmą m.in. rozwój łańcuchów wartości w rolnictwie bagiennym i redukcję emisji w transporcie przemysłowym.
W Bułgarii wsparcie w wysokości 9 mln euro otrzyma projekt wdrożenia Planów Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (SUMP) na obszarze zamieszkiwanym przez 30 proc. populacji kraju. We Francji natomiast dofinansowany zostanie rozwój transgranicznej strategii klimatycznej dotyczący sześciu regionów w obrębie Pirenejów. To jedna z pierwszych takich inicjatyw w Europie, która może stać się katalizatorem adaptacji do zmiany klimatu również na innych obszarach górskich.
