Przyszłość rolnictwa UE – dialog strategiczny zainteresowanych stron

Komisja Europejska rozpoczęła dialog strategiczny. Przyszłość rolnictwa UE jest tematem ciągle wymagającym doprecyzowania. Konieczne jest kształtowanie wspólnej wizji dla tego obszaru i całego systemu żywnościowego UE. Dialog ten został zapowiedziany przez przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulę von der Leyen w orędziu o stanie Unii w 2023 r. i formalnie rozpoczęty 25 stycznia 2024 r. Jest to spotkanie zróżnicowanej grupy podmiotów z europejskiego sektora rolno-spożywczego, która ma za zadanie znalezienie wspólnych rozwiązań dla wszystkich zainteresowanych.

Dialog strategiczny: przyszłość rolnictwa UE i jego cele

Dialog strategiczny na temat przyszłości rolnictwa UE ma na celu wypracowanie wspólnej wizji przyszłego unijnego systemu rolnego i żywnościowego przez podmioty z każdego etapu łańcucha rolno-spożywczego, w tym rolników, spółdzielnie, przedsiębiorstwa rolnicze i społeczności wiejskie, a także organizacje pozarządowe i przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, instytucje finansowe i środowiska akademickie.

Dialog strategiczny będzie dotyczył wyzwań i możliwości, takich jak zapewnienie odpowiedniego poziomu życia rolnikom i innym mieszkańcom wsi, wspieranie rolnictwa z uwzględnieniem ograniczeń naszej planety i jej ekosystemów, wykorzystanie ogromnych możliwości oferowanych przez wiedzę i innowacje technologiczne oraz promowanie pomyślnej przyszłości systemu żywnościowego UE w konkurencyjnym świecie. Dialog, dzięki połączeniu różnych perspektyw, może służyć wspieraniu tworzenia nowych rozwiązań i wypracowaniu wspólnej wizji do lata 2024 r.

Kto może wziąć udział w dialogu strategicznym na temat przyszłości rolnictwa UE?

W dialogu wezmą udział reprezentanci stowarzyszeń i organizacji na szczeblu UE, reprezentujących szereg grup zainteresowań. Jako główne podmioty we wszystkich, różnorodnych częściach unijnego łańcucha wartości w sektorze rolno-spożywczym, dysponują one dogłębną wiedzą i doświadczeniem.

Warunkiem powodzenia dialogu strategicznego jest posiadanie zrównoważonej i reprezentatywnej grupy, odzwierciedlającej bogactwo i różnorodność wszystkich zainteresowanych stron. Wybrane podmioty reprezentują różne segmenty systemu rolnego i żywnościowego (w tym rolników, spółdzielnie, przedsiębiorstwa rolnicze i społeczności wiejskie), a także organizacje pozarządowe i przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, instytucje finansowe i środowiska akademickie.

Aby umożliwić ukierunkowaną i ożywioną interakcję liczba przedstawicieli, którzy będą mogli uczestniczyć w posiedzeniach, jest ograniczona. Osoby, które nie są bezpośrednio reprezentowane, zostaną poproszone o przedstawienie swoich opinii i uwag za pośrednictwem specjalnego portalu „Wyraź swoją opinię”. Szczegółowe informacje na ten temat będzie można znaleźć na stronie internetowej Strategicznego dialogu na temat przyszłości rolnictwa w UE. Posiedzenie inauguracyjne odbyło się w dniu 25 stycznia, a harmonogram kolejnych spotkań zostanie ustalony i opublikowany w najbliższych tygodniach.

Przewodniczącym dialogu został profesor Peter Strohschneider, który posiada wieloletnie doświadczenie na podobnym stanowisku w powołanej przez rząd federalny Niemiec Komisji ds. Przyszłości Rolnictwa. Uczestnicy będą pracować nad wspólną wizją przyszłości, biorąc pod uwagę różne punkty widzenia. Zgodnie z planami, do lata 2024 r. zostanie przedstawione sprawozdanie i najważniejsze wnioski z przeprowadzonych rozmów.

Znaczenie rolnictwa w UE

Zgodnie z informacjami zamieszczonymi na stronie KE, europejski sektor rolno-spożywczy dostarcza bezpieczną, zdrową i przystępną cenowo żywność dla 450 mln osób. W tym unijnym sektorze pracuje ponad 17 mln osób, a średni wiek rolnika to 57 lat. Daje to ogromne możliwości do zmian i dostosowywania strategii do współczesnego świata.

Działania UE w obszarze rolnictwa

Jednym z podstawowych działań UE w obszarze rolnictwa jest wspólna polityka rolna (WPR). W 2023 r. Komisja Europejska uruchomiła pięcioletni system wsparcia w postaci jej zaktualizowanej wersji. Przewidziano finansowanie w wysokości 300 mld euro i silniejsze zachęty, mające na celu skłonienie rolników do stosowania bardziej zrównoważonych i odpornych praktyk. Zgodnie z prowadzoną polityką rolnicy mają również otrzymać dodatkowe wynagrodzenie za swoje plony, jeżeli będą zmniejszać emisję CO₂.

W planach strategicznych wspólnej polityki rolnej państwa członkowskie zapewniają większe wsparcie tym, którzy go najbardziej potrzebują. Na przykład ponad 10 proc. unijnych płatności bezpośrednich, czyli 4 mld euro rocznie, zostanie przekazane mniejszym gospodarstwom. Zwiększono również wsparcie w sytuacjach nadzwyczajnych spowodowanych klęskami żywiołowymi i wstrząsami cenowymi. W 2023 r. udzielono dodatkowej pomocy w wysokości ponad 500 mln euro rolnikom najbardziej dotkniętym kryzysem.