English
Wniosek o zmianę dotyczy dyrektywy 2000/60/WE (Ramowa Dyrektywa Wodna – RDW) oraz dwóch powiązanych z nią dokumentów, czyli dyrektywy 2006/118/WE (Dyrektywa w sprawie wód podziemnych – GWD) oraz dyrektywy 2008/105/WE (Dyrektywa w sprawie środowiskowych norm jakości – EQSD). Łącznie wytyczne te koncentrują się na ochronie wód podziemnych i powierzchniowych oraz uzupełniają inne akty prawne dotyczące wody.
Ramowa Dyrektywa Wodna – procedura
Wniosek z dnia 26 października 2022 r. jest częścią bieżącego programu prac Komisji Europejskiej. To kluczowy element planu dotyczącego przyszłych działań UE na rzecz eliminacji zanieczyszczeń. Inicjatywa ma za zadanie wspomóc osiągnięcie celów w maksymalnie skuteczny i jak najmniej uciążliwy sposób.
Podstawę prawną wniosku stanowi art. 192 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Zgodnie z art. 191 i art. 192 ust. 1 TFUE, Unia jest zobowiązana przyczyniać się do zachowania, ochrony i poprawy jakości środowiska, do promowania na płaszczyźnie międzynarodowej środków zmierzających do rozwiązywania regionalnych lub światowych problemów środowiska naturalnego, a także do zwalczania zmian klimatu. Dzięki wytycznym zawartym w RDW będzie to nie tylko łatwiejsze na etapie wdrażania działań, ale także raportowania.
Komisji Europejskiej zależy na możliwie bezproblemowym wdrażaniu nowych ustaleń. Inicjatywa przyjęła więc formę dyrektywy. Jest to najbardziej odpowiedni instrument prawny do wprowadzenia zmian do obowiązujących wytycznych. Taka postać dokumentu zobowiązuje państwa członkowskie do adaptacji nowych przepisów do krajowych systemów prawa materialnego i procesowego oraz do zastosowania środków, które umożliwią osiągnięcie celów. Dyrektywa daje większą swobodę niż rozporządzenie, ponieważ pozostawia możliwość wyboru najodpowiedniejszych sposobów osiągnięcia zobowiązań.
RDW do zmiany – dlaczego?
Ocena adekwatności unijnego prawodawstwa dotyczącego wody z 2019 r. wykazała konieczność aktualizacji dyrektyw, a także pokazała, że inne zmiany w przepisach zwiększą ich skuteczność oraz spójność.
Zmiana zapisów RDW ma na celu zwiększenie ochrony obywateli Unii Europejskiej oraz ekosystemów od wód zależnych zgodnie ze strategią różnorodności biologicznej, a także planem na rzecz eliminacji zanieczyszczeń wody, powietrza i gleby, które są częścią Europejskiego Zielonego Ładu.
Zmiana ma przyczynić się do wzrostu efektywności i skuteczności działań przy jednoczesnym zmniejszeniu obciążenia administracyjnego, które wynika z prawodawstwa, a także umożliwić instytucjom UE szybsze reagowanie na pojawiające się zagrożenia.
Szczegółowe cele tej inicjatywy:
- aktualizacja wykazów zanieczyszczeń mających wpływ na wody powierzchniowe i podziemne;
- poprawa monitorowania substancji chemicznych, aby skuteczniej ocenić ich wpływ oraz uwzględnić sezonowe zmiany ich stężeń;
- ujednolicenie (w stosownych przypadkach) sposobu eliminowania substancji chemicznych w wodach powierzchniowych i podziemnych w całej UE;
- zapewnienie możliwości szybszego dostosowywania ram prawnych do ustaleń naukowych w celu lepszego reagowania na nowo pojawiające się zanieczyszczenia;
- poprawa dostępu do danych oraz ich ponownego wykorzystania dla zmniejszenia obciążenia administracyjnego i poprawy spójności z szerszymi ramami prawnymi UE dotyczącymi substancji chemicznych.
