English
Czym jest Światowy Dzień Mokradeł?
Światowy Dzień Mokradeł obchodzony jest co roku dnia 2 lutego, aby uświadamiać ludziom, jak cenne i potrzebne dla człowieka i środowiska jest zachowanie terenów podmokłych. Dzień ten wybrany został dla upamiętnienia Konwencji o obszarach wodno-błotnych, która została podpisana w 1971 r. w Ramsarze (Konwencja Ramsarska). Dotychczas ratyfikowało ją ponad 170 państw.
Dzień Organizacji Narodów Zjednoczonych
Światowy Dzień Mokradeł został ogłoszony oficjalnym świętem ONZ – Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 30 sierpnia 2021 r. przyjęło w tej sprawie rezolucję nr 75/317.
Dlaczego obchodzimy Światowy Dzień Mokradeł?
Już prawie 90% światowych terenów podmokłych uległo degradacji. Skala jest ogromna, chociażby w porównaniu z ubytkiem naturalnych lasów, które tracimy trzy razy wolniej. Tereny podmokłe to ekosystemy, które utrzymują przy życiu wiele organizmów. Mokradła, w połączeniu z całymi systemami rzek i jezior, przyczyniają się do łagodzenia zmian klimatu i utrzymania bioróżnorodności. Odgrywają też znaczącą rolę w kontroli zanieczyszczeń i detoksykacji wód. Działają jak naturalne filtratory, które absorbują m.in. składniki nawozów, pestycydy, pozostałości ścieków miejskich, przemysłowych i inne odpady z przepływającej przez nie wody. Są zatem niezbędne do prawidłowego funkcjonowania ludzi i światowej gospodarki. Dlatego konieczne jest podnoszenie świadomości na temat znaczenia mokradeł oraz skutków utraty tych ekosystemów.
Temat przewodni Światowego Dnia Mokradeł w 2023
Odtwarzanie mokradeł to temat Światowego Dnia Mokradeł na rok 2023. Najczęstszą przyczyną ich degradacji jest odwadnianie, zatem wszelkie działania polegające na zahamowaniu odpływu wody, będę jednymi z najskuteczniejszych sposobów ich aktywnej ochrony.
Czy polskie mokradła są zagrożone?
Chociaż obszary wodno-błotne są cennymi ekosystemami, to w Polsce mamy do czynienia z ogromnym zanikiem tych obszarów. Stan mokradeł zależy przede wszystkim od możliwości zaopatrzenia ich w wodę i od jej jakości. W naszym kraju mokradła odwadniane są znacząco od lata 70. XX w. przez systemy melioracyjne. Woda zabierana jest na potrzeby użytkowania rolniczego. Niestety w wielu miejscach, pomimo zaprzestania produkcji rolnej, nadal tak się dzieje.
Do najcenniejszych obszarów wodno-błotnych należą torfowiska, które działając jak gąbka, retencjonują ogromne ilości wody, a według szacunków ich zmagazynowane zasoby wynoszą w naszym kraju około 35 miliardów m3. Niestety ponad 400 tys. ha torfowisk zostało osuszonych. Obszary te zanikają również z uwagi na pozyskiwanie torfu, który sprzedawany jest jako kompost. Pod kątem jakości torfowiska muszą mierzyć się z eutrofizacją, spowodowaną spływami związków biogennych z terenów rolniczych.
Polskie obszary wodno-błotne
Konwencji Ramsarska zobowiązuje poszczególne państwa do wyznaczenia obszarów wodno-błotnych o międzynarodowym znaczeniu. Na tej liście znajduje się 19 miejsc z Polski, których położenie można sprawdzić na stronie serwisu Ramsar Sites Information Service. Należy w tym miejscu podkreślić, iż w Polsce mamy znacznie więcej mokradeł – naturalne i odwodnione występują na obszarze około 4,4 mln ha, co stanowi ponad 14% powierzchni kraju.
Formalne wsparcie dla ochrony mokradeł
W Polsce formalne wsparcie ochrony obszarów wodno-błotnych można odszukać w wielu aktach prawnych. Do najważniejszych należą: ustawa Prawo wodne, ustawa o ochronie przyrody, ustawa Prawo ochrony środowiska, ustawa o lasach, ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Kto odpowiada za Światowy Dzień Mokradeł?
Kampania uświadamiająca pod nazwą Światowy Dzień Mokradeł jest organizowana przez Sekretariat Konwencji o Mokradłach. Strony konwencji obchodzą Światowy Dzień Mokradeł od 1997 roku, kiedy to został ustanowiony.
Obchody Światowego Dnia Mokradeł
Z okazji Światowego Dnia Mokradeł organizowanych jest szereg krajowych i międzynarodowych konferencji, sympozjów i spotkań, m.in. Konferencja o ochronie obszarów wodno-błotnych w Polsce z okazji Światowego Dnia Mokradeł, o której piszemy tutaj.
