Wzmocnienie i rozszerzenie handlu uprawnieniami do emisji CO2 oraz utworzenie Społecznego Funduszu Klimatycznego

W celu osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r., zgodnie z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu, Europa musi do 2030 r. ograniczyć swoje emisje o co najmniej 55% w porównaniu z poziomami z 1990 r. W celu realizacji tego zobowiązania, Unia podejmuje działania, mające na celu wzmocnienie unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (ETS) oraz zastosowanie handlu uprawnieniami w nowych sektorach, chcąc zapewnić skuteczne ogólnogospodarcze działania w dziedzinie klimatu oraz dąży do ustanowienia Społecznego Funduszu Klimatycznego.

W ramach EU ETS ustalana jest cena CO₂ i co roku obniżany jest dozwolony poziom emisji w wybranych sektorach, takich jak wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła, energochłonne sektory przemysłowe i lotnictwo komercyjne. Od czasu wprowadzenia unijnego systemu handlu uprawnieniami (ETS) w 2005 r., emisje zmniejszyły się o 42,8% w objętych nim najważniejszych kategoriach (wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej oraz energochłonne instalacje przemysłowe). Podjęte działania pozwolą na zmniejszenie emisji z sektorów objętych EU ETS o 62% do 2030 r. w porównaniu z poziomami z 2005 r. Stanowi to wzrost o 19 punktów procentowych w porównaniu ze zmniejszeniem o 43% na mocy obowiązujących przepisów. Tempo rocznych redukcji emisji również wzrośnie – z 2,2% w ramach obecnego systemu do 4,3% w latach 2024 – 2027 i 4,4% od 2028 r.

UE planuje również utworzenie Społecznego Funduszu Klimatycznego, zapewniającego państwom członkowskim specjalne wsparcie finansowe na pomóc obywatelom i mikroprzedsiębiorstwom w inwestycjach w środki zwiększające efektywności energetyczną, takie jak izolacja domów, pompy ciepła, panele słoneczne i mobilność elektryczna. Fundusz rozpocznie działalność w 2026 r., przed wejściem w życie nowego systemu handlu uprawnieniami do emisji dla paliw transportowych i budowlanych, i będzie finansowany z budżetu UE w wysokości 65 mld euro plus 25% współfinansowania przez państwa członkowskie.

Zaproponowane działania będą miały kluczowe znaczenie dla osiągnięcia przez UE jej celów klimatycznych wynikających z porozumienia paryskiego i urzeczywistnienia Europejskiego Zielonego Ładu.