Gospodarowanie wodami w Polsce tak jak i w całej Europie bazuje na cykliczności. Najpierw ocenia się problem i na tej bazie przygotowuje się działania. Po wdrożeniu działań następuje ocena ich skuteczności oraz weryfikacja i aktualizacja podejścia. Nie inaczej jest w zakresie podejścia do ochrony wód przed azotanami pochodzącymi z rolnictwa. Sposób dbania o ograniczanie rolniczego zanieczyszczenia wody w Europie jest regulowany tzw. Dyrektywą azotanową. Zakłada ona czteroletnie cykle związane z wprowadzaniem programów azotanowych, ich przeglądem i weryfikacją. Na ukończeniu są prace nad procedowaniem dokumentu, który ma obowiązywać od lutego 2023 r.

Czy program azotanowy faktycznie wymagał zmiany?

Wydaje się, że tak. Podstawą działań był przegląd zapisów programu z 2018 r. i zmiany z 2020 r. Nauka przez 4 lata dostarczyła nowej wiedzy. Zmodyfikowano też wskazania w zakresie adaptacji do zmian klimatu. O tym, w jaki sposób zmiany klimatu będą wpływać na sektor rolniczy, można przeczytać w naszym artykule. Znaczenie ma także to, że program azotanowy z 2018 r. po raz pierwszy obowiązywał na terenie całego kraju. Doświadczenia z jego stosowania i kontroli w praktyce wyłapały wszystkie nieścisłości i wątpliwości. Aktualizacja jest więc szansą na poprawę i doprecyzowanie zapisów tak, by dla wszystkich było jasne, jak należy chronić wody.

Co się w programie azotanowym zmieniło?

Zmian może nie ma dużo, bo sam szkielet programu pozostał w poprzednim kształcie, jednak kwestie zmodyfikowane mają duże znaczenie.

Po pierwsze, w odpowiedzi na zmiany klimatu, zmieniły się zapisy dotyczące czasu rozpoczynania wiosennego stosowania nawozów. Ocieplenie okresu wiosennego sprawia, że rośliny zaczynają wcześniej rosnąć, więc potrzebują wcześniejszego zasilenia gleby azotem, fosforem i potasem. Aktualizowany program azotanowy wprowadzi pewną elastyczność w tym zakresie. O tym, jak taki system ma działać, przeczytacie w naszym artykule.

Druga zmiana obejmuje uwzględnienie coraz powszechniej stosowanych w rolnictwie źródeł związków azotu – osadów ściekowych i ścieków. Do tej pory te elementy były trochę poza programem azotanowym. Aktualizacja ułatwi uwzględnienie ich w bilansach. Ustalono wartości równoważników nawozowych, a także określono, jak wyliczyć dawki azotu pochodzące ze ścieków i osadów ściekowych.

Trzecia zmiana wynika z praktyki stosowania programu azotanowego. Dotychczasowy nie uwzględniał on jednego, jak się okazało po czasie, istotnego aspektu hodowli – systemu otwartego. W ramach aktualizacji uzupełniono tabele do obliczania produkcji nawozu i wielkości miejsc do przechowywania oraz wyjaśniono, jak odliczać okres pastwiskowania. Temu sektorowi chowu i hodowli zwierząt poświęcony jest jeden z artykułów w sekcji Opinie.

Przegląd programu azotanowego dotyczył także uwzględnienia najświeższych wyników badań naukowych. Zaktualizowano załączniki zawierające współczynniki przeliczeniowe sztuk rzeczywistych zwierząt gospodarskich na DJP. Dodano do nich nowe gatunki – lamy i alpaki. Ujednolicony został podział na grupy technologiczne zwierząt. Ponadto zweryfikowano średnie roczne wielkości produkcji nawozów naturalnych i koncentracji zawartego w nich azotu.

W zakresie pobrania jednostkowego azotu zmieniono zasady uwzględniania roślin bobowatych i pastewnych. Usunięto te grupy roślin z wyznaczania dawki nawozów azotowych mineralnych. Zmieniono także pobranie jednostkowe dla kukurydzy uprawianej na zieloną masę, słonecznika, konopi włóknistych, lnu oleistego i włóknistego, kapusty włoskiej oraz szparagów.

Zmiany w załącznikach dotyczących produkcji nawozów oraz poboru azotu przez rośliny spowodowało modyfikacje w zakresie bilansowania azotu w gospodarstwie rolnym. O tym, jak wygląda taki bilans, można przeczytać w aktualnym numerze „Wodnych Spraw”.

Zaktualizowany program azotanowy jest obecnie na końcowym etapie procedury legislacyjnej. Z jego treścią można zapoznać się na stronach Rządowego Centrum Legislacji. W najbliższych dniach spodziewamy się publikacji Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie przyjęcia „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”. Wynika to z potrzeby uwzględnienia wiosennego, elastycznego terminu nawożenia jeszcze w lutym 2023 r.

Assistant Icon

Używamy plików cookie, aby zapewnić najlepszą jakość korzystania z Internetu. Zgadzając się, zgadzasz się na użycie plików cookie zgodnie z naszą polityką plików cookie.

Close Popup
Privacy Settings saved!
Ustawienie prywatności

Kiedy odwiedzasz dowolną witrynę internetową, może ona przechowywać lub pobierać informacje w Twojej przeglądarce, głównie w formie plików cookie. Tutaj możesz kontrolować swoje osobiste usługi cookie.

These cookies are necessary for the website to function and cannot be switched off in our systems.

Technical Cookies
In order to use this website we use the following technically required cookies
  • wordpress_test_cookie
  • wordpress_logged_in_
  • wordpress_sec

Cloudflare
For perfomance reasons we use Cloudflare as a CDN network. This saves a cookie "__cfduid" to apply security settings on a per-client basis. This cookie is strictly necessary for Cloudflare's security features and cannot be turned off.
  • __cfduid

Odrzuć
Zapisz
Zaakceptuj

music-cover