English
W celu wsparcia dążenia do uzyskania ekologicznej, cyfrowej i bezpiecznej przyszłości w Europie Komisja Europejska w dniu 20 marca 2024 r. przyjęła drugi plan strategiczny dla programu Horyzont Europa. Określono w nim trzy kluczowe kierunki unijnego finansowania badań naukowych i innowacji na ostatnie lata funkcjonowania programu (2025-2027). Dzięki temu Komisja Europejska może ukierunkować inwestycje, wspierając najnowocześniejsze badania naukowe i przełomowe innowacje. Pomogą one sprostać kluczowym wyzwaniom, takim jak zmiana klimatu, utrata różnorodności biologicznej, transformacja cyfrowa czy starzenie się społeczeństwa.
Plan strategiczny programu Horyzont Europa
Plan strategiczny programu opiera się na dogłębnej analizie przeprowadzonej przez służby Komisji Europejskiej, w tym na wykryciu brakujących tematów i potencjalnych luk w obszarach interwencji przewidzianych w podstawie prawnej programu. Plan strategiczny był współtworzony przez służby Komisji Europejskiej i opracowany wspólnie z Parlamentem Europejskim, państwami członkowskimi i krajami stowarzyszonymi, a także z ponad 2000 zainteresowanych stron i obywateli, którzy wnieśli wkład na różnych etapach procesu planowania strategicznego, takich jak największe w historii konsultacje publiczne na temat europejskich programów ramowych w zakresie badań naukowych i innowacji.
Kierunki strategiczne programu Horyzont Europa na lata 2025-2027
Plan strategiczny programu Horyzont Europa na lata 2025-2027 kieruje finansowaniem badań naukowych i innowacji, podejmując kluczowe wyzwania globalne, takie jak zmiana klimatu, utrata różnorodności biologicznej, transformacja cyfrowa i starzenie się społeczeństwa. O działaniach programu pisaliśmy w jednym z poprzednich artykułów Wodnych Spraw: Program Horyzont Europa – misja UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu.
Przyjęty plan strategiczny określa trzy główne kierunki inwestycji w badania naukowe i innowacje w ramach programu Horyzont Europa na lata 2025-2027:
- transformacja ekologiczna;
- transformacja cyfrowa;
- bardziej odporna, konkurencyjna, integracyjna i demokratyczna Europa.
Przyjęty plan strategiczny zwiększa ambicje programu Horyzont Europa w zakresie zachowania różnorodności biologicznej i zobowiązuje się do przeznaczenia 10 proc. całkowitego budżetu inicjatywy na tematy związane z różnorodnością biologiczną. To nowe zobowiązanie stanowi uzupełnienie istniejących celów w zakresie wydatków na klimat (35 proc. w całym okresie trwania programu) i głównych działań cyfrowych (13 mld euro w tym samym czasie).
Partnerstwa europejskie w programie Horyzont Europa
Partnerstwa europejskie łączą Komisję Europejską i partnerów prywatnych i publicznych w celu sprostania niektórym z najpilniejszych wyzwań poprzez wspólne inicjatywy w zakresie badań naukowych i innowacji. Są one kluczowym narzędziem wdrażania programu i w znacznym stopniu przyczyniają się do realizacji priorytetów politycznych UE.
W planie strategicznym programu Horyzont Europa na lata 2025-2027 określono dziewięć nowych obszarów: zdrowie mózgu, leśnictwo na rzecz zrównoważonej przyszłości, innowacyjne materiały, surowce na rzecz transformacji ekologicznej i cyfrowej, dziedzictwo kulturowe, przemiany społeczne, fotowoltaika, wyroby włókiennicze przyszłości i światy wirtualne. Do dziś na rzecz partnerstw europejskich przeznaczono ponad 65 mld euro: 24,8 mld w ramach programu Horyzont Europa i 35,6 mld euro od partnerów spoza UE. Ponad 65 proc. całkowitej kwoty zostało przekazane przez partnerów z sektora prywatnego.
Misje UE w programie Horyzont Europa
Misja UE w zakresie przystosowywania się do zmiany klimatu koncentruje się na wspieraniu regionów, miast i władz lokalnych UE w ich wysiłkach na rzecz budowania odporności na jej skutki. Plan strategiczny programu Horyzont Europa na lata 2025-2027 zawiera również przegląd realizacji misji UE i wprowadza instrument nowego europejskiego Bauhausu (NEB). Jest to pionierski ruch, który łączy obywateli, gminy, ekspertów, przedsiębiorstwa, uniwersytety i instytucje w celu zapewnienia zrównoważonego i sprzyjającego włączeniu społecznemu życia w Europie i poza nią.
Biorąc pod uwagę przekrojowy charakter nowego europejskiego Bauhausu i jego treści w zakresie badań naukowych i innowacji, zostanie on wdrożony jako zagadnienie przekrojowe w programach prac programu Horyzont Europa na lata 2025-2027. Ten komponent badań naukowych i innowacji zostanie uzupełniony komponentem wdrażania, który będzie realizowany dzięki synergii z innymi programami UE. Łącznie nazywane będą instrumentem NB.
Programy prac Horyzont Europa na lata 2025–2027
Kluczowe kierunki strategiczne to zasady przewodnie programu Horyzont Europa. Będą wdrażane za pośrednictwem konkretnych prac, w których określono możliwości finansowania działań w zakresie badań naukowych i innowacji w drodze zaproszeń do składania wniosków i tematów. Główny program prac inicjatywy Horyzont Europa na 2025 r. zostanie opracowany zgodnie z kierunkami nowo przyjętego planu strategicznego. W kwietniu bieżącego roku Komisja Europejska uruchomi możliwość przekazywania informacji zwrotnych na jego temat, dostępną dla wszystkich zainteresowanych stron.
