Program „Horyzont Europa” – misja UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu

Misje UE to nowy sposób znajdowania konkretnych rozwiązań dla obecnych wyzwań. Stanowią one efekt skoordynowanych wysiłków Komisji Europejskiej na rzecz zgromadzenia niezbędnych zasobów w postaci programów finansowania, polityk i regulacji, a także innych działań.

Jedną z głównych misji UE, realizowanych w ramach programu „Horyzont Europa”, jest dążenie do przystosowania się do zmiany klimatu. Misja ta wspiera prace Komisji Europejskiej dotyczące przede wszystkim realizacji Europejskiego Zielonego Ładu. Środki pochodzące z programu „Horyzont Europa” umożliwiają powiązanie i wspieranie unijnych polityk i programów, wykorzystując lokalne działania i zaangażowanie obywateli. Dzięki tym pieniądzom misje UE znajdują się na dobrej drodze do osiągnięcia swoich ambitnych celów na rok 2030 w kluczowych obszarach, takich jak przystosowanie się do zmiany klimatu, oczyszczenie ekosystemów morskich i słodkowodnych, uczynienie miast neutralnymi dla klimatu oraz zapewnienie zdrowych gleb.

W jednym z ostatnich komunikatów Komisji Europejskiej w sprawie misji UE w ramach programu „Horyzont Europa” przedstawiono dogłębną ocenę dotychczasowych postępów w realizacji poszczególnych misji, w tym tej w zakresie przystosowywania się do zmiany klimatu.

Misja programu „Horyzont Europa” w zakresie przystosowywania się do zmiany klimatu

Misja UE w zakresie przystosowywania się do zmiany klimatu koncentruje się na wspieraniu regionów, miast i władz lokalnych UE w ich wysiłkach na rzecz budowania odporności na skutki, których doświadczamy.

Misja dążąca do praktycznego wdrożenia strategii w zakresie przystosowywania się do zmiany klimatu pomaga:

• lepiej zrozumieć, z jakimi zagrożeniami klimatycznymi mierzymy się teraz i co nas czeka w przyszłości;
• rozwijać swoje ścieżki, aby być lepiej przygotowanym i radzić sobie ze zmieniającym się klimatem;
• wdrażać innowacyjne rozwiązania niezbędne do budowania odporności.

Celem misji jest wskazanie do 2030 r. co najmniej 150 regionom i społecznościom europejskim kierunku rozwijania odporności na zmianę klimatu.

Misja ds. przystosowania się do zmiany klimatu to wkład w nową dziedzinę kształtowania polityki, w której doświadczenie na świecie i w Europie jest niewielkie, ale w której UE zrobiła śmiały krok w ramach nowej unijnej strategii adaptacji w 2021 r. Misja ta wdraża nowe działania, zorientowane na wspieranie badań naukowych i innowacji wpływających na Europejski Zielony Ład (np. przystosowanie się do zmiany klimatu, ryzyko związane z klęskami żywiołowymi, różnorodność biologiczna). Misja ta staje się kluczowym wektorem wdrażania unijnej strategii adaptacyjnych oraz rozpoczyna skoordynowane działania w zakresie badań naukowych i innowacji w ramach programu „Horyzont Europa”.

Cele misji UE w zakresie przystosowywania się do zmiany klimatu – program „Horyzont Europa”

Cel szczegółowy 1: Przygotowanie i planowanie odporności na zmianę klimatu:

• zapewnienie ogólnego wsparcia europejskim regionom i społecznościom w celu lepszego zrozumienia zagrożeń związanych z klimatem, przygotowania się na nie i zarządzania nimi;

Cel szczegółowy 2: Przyspieszenie przemian prowadzących do odporności na zmianę klimatu:

• współpraca z co najmniej 150 regionami i społecznościami, aby przyspieszyć ich transformację w kierunku przyszłości odpornej na zmianę klimatu poprzez współtworzenie ścieżek innowacji i testowanie rozwiązań;

Cel szczegółowy 3: Wykazanie przemian systemowych prowadzących do odporności na zmianę klimatu:

• przeprowadzenie co najmniej 75 zakrojonych na szeroką skalę demonstracji systemowych przemian prowadzących do zwiększenia odporności na zmianę klimatu w europejskich regionach i społecznościach.

Obecny stan misji UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu

Obecnie w misji w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu bierze udział 291 regionów UE i władz lokalnych z 25 państw członkowskich oraz 63 prywatne firmy.

Udział w misji w zakresie przystosowywania się do zmiany klimatu zapewnia regionom następujące korzyści:

• możliwość finansowania badań i innowacji w celu przyłączenia się do dużych działań innowacyjnych, projektów pilotażowych i demonstracji (budżet programu „Horyzont Europa” na lata 2023–2024 – 138 mln euro);
• wsparcie ze strony praktyków w zakresie adaptacji do zmiany klimatu;
• możliwość nawiązywania kontaktów, uczenia się i wymiany doświadczeń między regionami, władzami lokalnymi i społecznościami;
• porady i wskazówki z platformy wdrażania misji MIP4Adapt.

Uczestnicy misji w zakresie przystosowywania się do zmiany klimatu zobowiązani są do budowania odporności, angażując zainteresowane strony, prywatne firmy, przemysł, organizacje badawcze i obywateli.