English
Maj tego roku minął we Włoszech pod znakiem katastrofalnej powodzi, jakiej nie widziano tam od 100 lat. W Emilia-Romania w ciągu kilku dni spadło 600 mm deszczu, tworząc ekstremalnie niebezpieczną, nieznaną w dziejach tego regionu sytuację powodziową. Zmarło 15 osób, ponad 36 tys. mieszkańców zostało przesiedlonych, a straty liczone są na co najmniej 7 mld euro. Trwa wielkie sprzątanie po powodzi – region przygotowuje się do przyjęcia turystów.
Emilia-Romania – katastrofalne skutki powodzi
Włoski region Emilia-Romania, podobnie jak cały kraj, od lat nawiedzany jest przez powodzie. Ze względu na zachodzące na świecie zmiany klimatu, zjawiska atmosferyczne przybierają na sile, stając się coraz bardziej ekstremalnymi i katastrofalnymi w skutkach. Powódź we Włoszech jest jednym z głównych zagrożeń naturalnych, powodującym szereg szkód i strat.
W ciągu jednego miesiąca region Emilia-Romania zmagał się z dwoma falami powodziowymi z 5 i 16 maja. Podczas trwającego od 16 maja trzydziestosześciogodzinnego okresu silnego deszczu, wielkość opadów osiągnęła w niektórych miejscach nawet 600 mm. Według opracowań IRPI (Istituto di Ricerca per la Protezione Idrogeologica – Instytut Badawczy Ochrony Geohydrologicznej we Włoszech) maj bieżącego roku był jednym z najbardziej deszczowych od 1951 r.
Ulewy spowodowały wystąpienie z brzegów ponad 20 rzek, które zalewając tereny regionu Emilia-Romania, wytworzyły wiele osuwisk i lawin błotnych. „Mamy 280 aktywnych osuwisk dotykających 60 gmin, a 400 dróg jest zniszczonych lub odciętych” – podaje Stefano Bonaccini, prezydent regionu dotkniętego klęską żywiołową. Powódź zniszczyła także znajdujące się w tzw. dolinie owoców uprawy moreli, brzoskwiń i kiwi – informuje dziennik „La Stampa”, dodając, że trzeba będzie usunąć 10 milionów drzew owocowych.
Ze względu na rozmiar zjawiska podaje się, że majowa powódź była największą we Włoszech od 100 lat. W regionie Emilia-Romania ogłoszono stan klęski żywiołowej, co spowodowało, że Włosi mogli wystosować prośbę do UE o pomoc międzynarodową. Odpowiedziało na nią 8 państw, w tym Polska, która zaoferowała moduł ratowniczy złożony z 44 ratowników, 19 pojazdów oraz pomp wysokiej wydajności – podaje rzecznik prasowy PSP bryg. Karol Kierzkowski. Pozostałe kraje, które zaoferowały wsparcie to Austria, Bułgaria, Niemcy, Francja, Rumunia, Słowenia i Słowacja.
Powódź w Emilia-Romania i brak kontroli stanu rzek
Pomimo wysokiej częstotliwości oraz powszechności występowania na przestrzeni lat, powódź we Włoszech to zjawisko, które zdaje się być lekceważone zarówno przez obywateli, jak i przez rząd. Wiele osób zastanawia się, dlaczego mechanizmy przeciwpowodziowe nie zadziałały. Profilaktyka w tym zakresie we Włoszech istnieje, lecz nie jest na wysokim poziomie – są to zazwyczaj ostrzeżenia pogodowe i zakazy dla obywateli wydawane przez wyższe organy gminy czy regionu. Podobnie sytuacja wygląda z monitorowaniem stanu wody, utrzymaniem koryt rzecznych czy stanem obwałowań.
„Jeśli koryto rzeki wylewa, nie ma to żadnego związku ze zmianami klimatu. To problem złego utrzymania i przygotowania brzegów rzeki na wypadek powodzi” – twierdzi Paride Antolini, prezydent Towarzystwa Geologicznego w Emilia-Romania. Antolini przywołuje również temat problemów związanych z ograniczeniem zatrudnienia w urzędach publicznych, których skutkiem jest m.in. brak odpowiedniego monitoringu rzek. Dodaje, że proces zalesiania terenów górskich był niewystarczający, co oznacza, że nie chronią one obszarów położonych niżej przed spływem powierzchniowym.
Obecnie włoscy ekolodzy oskarżają rząd o brak przygotowania na sytuacje, takie jak powódź w regionie Emilia-Romania. W 2014 r. został wprowadzony plan „Bezpieczne Włochy” („Italia Sicura”), mający zapobiegać wystąpieniu podobnych tragedii. Zakładał on przeznaczenie 8 mld euro na projekty, które miały usprawnić bezpieczeństwo przeciwpowodziowe, zapobiegać osuwiskom i ekstremalnym skutkom zmian klimatu. W ciągu 4 lat poczyniono pewne postępy, jednak większość z przeznaczonych na ten cel pieniędzy nie została wydana, a inicjatywę tę całkowicie odrzucił w 2018 r. działający ówcześnie rząd. Dziś wiele głosów opowiada się za wznowieniem planu „Bezpieczne Włochy”.
Najbardziej zagrożony region we Włoszech
Pierwsze cztery miesiące tego roku we Włoszech były wyjątkowo suche – zdolność gleby do wchłaniania opadów uległa znacznemu zmniejszeniu. Przy czym należy zaznaczyć, że według ISPRA (Istituto Superiore per la Protezione e la Ricerca Ambientale – Włoski Instytut Ochrony i Badań Środowiska), 7 mln Włochów mieszka na obszarach uznanych za zagrożone powodzią. Region Emilia-Romania jest jednym z najbardziej narażonych na zalanie ze względu na jego geograficzne położenie i silnie rozbudowaną sieć dróg wodnych i rzek. Ryzyko powodziowe rośnie też ze względu na ilość obszarów nieprzepuszczalnych.
Trwa wielkie sprzątanie
Mieszkańcy regionu Emilia-Romania sprzątają po wielkiej powodzi. Na ulicach miast i miasteczek piętrzą się góry odpadów, w tym tych wielkogabarytowych. Są to wszelkiego rodzaju meble i sprzęty z zalanych domów, szkół, warsztatów czy sklepów. Te śmieć gniją i zaczynają się rozkładać, co powoduje, że odory w wielu miejscach są mocno uciążliwe. Oszacowano, że z samego miasta Faenza trzeba wywieźć około 30 tysięcy ton odpadów. Wykonywane jest to sukcesywnie. W sprzątaniu pomagają wolontariusze i obrona cywilna. Mieszkańcy liczą, iż wkrótce turyści będą mogli znowu kupić u nich piękną ceramikę, jak to było przed tym, zanim nawiedziła ich powódź.
Więcej na temat powodzi oraz jak się przed nią chronić opisaliśmy w artykule “Powódź błyskawiczna – jak się uchronić przed żywiołem“.
Autor fotografii: Caritas Italiana
