Przemysł neutralny emisyjnie – osiągnięto porozumienie w sprawie rozwoju czystych technologii w UE

Parlamentem i Rada Europejska w lutym 2024 r. przyjęły wstępne porozumienie w sprawie aktu dotyczącego przemysłu neutralnego emisyjnie, który jest kluczowym elementem planu przemysłowego Zielonego Ładu. Dokument zakłada wdrożenie do 2030 r. czystych technologii, które zaspokoją co najmniej 40 proc. rocznego zapotrzebowania UE na nie. Tym samym staje się znaczącym krokiem w drodze do realizacji ambitnych celów klimatycznych i ekonomicznych

Przemysł neutralny emisyjnie i jego rozwój

Porozumienie dotyczące aktu w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie wzmacnia konkurencyjność i odporność europejskiej produkcji w zakresie czystych technologii oraz wspiera tworzenie nowych miejsc pracy. Dokument proponuje działania gwarantujące możliwość produkowania od 2030 r. co najmniej 40 proc. czystych technologii na własne potrzeby.

Uzgodniony akt stwarza korzystne warunki regulacyjne do przyciągnięcia i wspierania inwestycji technologicznych i projektów, co w znacznym stopniu obniży emisyjność. Przepisy przyczynią się w szczególności do szybszej budowy większej ilości zakładów produkcyjnych w technologiach neutralnych emisyjnie. Ułatwi to dostęp do rynków produktowych, które spełniają europejskie kryteria zrównoważonego rozwoju i odporności oraz które pomogą w dywersyfikacji nadmiernie skoncentrowanych źródeł dostaw. Wspomniany akt zapewni również dostępność wykwalifikowanych pracowników, którzy wesprą proces wdrażania neutralności emisyjnej.

Wstępnie uzgodnione przepisy określają szeroką gamę technologii neutralnych emisyjnie, które mogą otrzymać wsparcie w ramach projektów strategicznych. Są to między innymi fotowoltaika (PV), lądowa i morska energia wiatrowa, ogniwa paliwowe, elektrolizery, akumulatory, technologie sieciowe oraz zrównoważone paliwa alternatywne. W następstwie wstępnego porozumienia sektory energochłonne, takie jak przemysł stalowy, chemiczny i cementowy, które produkują komponenty wykorzystywane do produkcji technologii neutralnych emisyjnie oraz które inwestują w obniżenie emisyjności, będą mogły otrzymać wsparcie w ramach projektów strategicznych.

Według raportu Międzynarodowej Agencji Energetycznej z 2023 r., jeśli kraje na całym świecie w pełni wywiązałby się ze swoich zobowiązań w zakresie energii i klimatu, rynek kluczowych technologii energii odnawialnej do 2030 r. mógłby wzrosnąć ponad trzykrotnie w porównaniu z tym, ile jest wart obecnie. Liczba miejsc pracy w tym sektorze zwiększyłaby się z obecnych 6 do 14 mln.

Szczegóły dotyczące aktu w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie

Uzgodniony akt zmniejsza obciążenie administracyjne i upraszcza proces wydawania pozwoleń na technologie neutralne emisyjnie. Ponadto wprowadzone zostało również pojęcie dolin przemysłowych, które mają na celu przyspieszenie realizacji projektów w produkcji technologii neutralnych emisyjnie i mogą być tworzone przez państwa członkowskie w celu kreowania ośrodków działalności przemysłowej przyjaznych środowisku i dalszego usprawniania procesów administracyjnych.

Zgodnie z przyjętym przez Komisję Europejską komunikatem w sprawie przemysłowego zarządzania emisjami CO₂ zaproponowano, że UE umożliwi składowanie CO₂ w ilości 50 mln ton rocznie do 2030 r. Przyjęte porozumienie wspiera rozwój technologii wychwytywania i składowania CO₂ jako ekonomicznie opłacalnego, tym samym wpisując się w cele komunikatu dotyczące zarządzania emisjami. Kolejnym z pozytywnych aspektów porozumienia dotyczącego aktu w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie jest ułatwienie dostępu do rynku produktów neutralnych dla środowiska w tym zakresie.

Przemysł neutralny emisyjnie – wsparcie umiejętności

Zgodnie z założeniem porozumienia utworzone zostaną akademie przemysłu neutralnego emisyjnie, wspierające podnoszenie kwalifikacji pracowników potrzebnych do zwiększania skali działań w UE oraz ułatwienia mobilności tych pracowników w ramach jednolitego rynku europejskiego. Dokument zawiera również zachęty do inwestowania w edukację oraz szkolenia dla europejskich pracowników. Nowe zasady umożliwią państwom członkowskim testowanie innowacyjnych technologii w elastycznych warunkach. Akt w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie przewiduje również utworzenie Platformy Europy Neutralnej Emisyjnie, która ma być centralnym ośrodkiem koordynacji, sprzyjającym wymianie informacji ułatwiających wdrażanie i wspieranie inicjatyw inwestycyjnych w całej UE.

Kiedy zacznie obowiązywać akt w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie?

Po wstępnym porozumieniu akt w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie musi zostać oficjalnie zatwierdzony przez Parlament i Radę Europejską. Wejdzie w życie dzień po publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.