English
W dniu 3 stycznia br. Wody Polskie opublikowały wzór obowiązującego sprawozdania z realizacji Krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych (KPOŚK) w roku kalendarzowym 2023. Wskazane aglomeracje mają czas do 28 lutego 2024 r., aby przedłożyć do właściwych organów regionalnych wypełnioną ankietę. Ostatnia aktualizacja KPOŚK przewidywała inwestycje na kwotę 28,7 mld zł. Jaki zakres obejmuje sprawozdanie?
Podstawy prawne
Obowiązek składania sprawozdań z realizacji KPOŚK wynika z zapisów art. 89 ustawy Prawo wodne (Dz.U.2023.1478). KPOŚK wskazuje potrzeby w zakresie uporządkowania gospodarki ściekowej w Polsce. Został przyjęty przez Radę Ministrów w 2003 r. i zgodnie z przepisami aktualizowany jest co cztery lata. Jego celem jest ochrona środowiska naturalnego przed niedostatecznie oczyszczonymi ściekami w zgodzie z postanowieniami obowiązującej Polskę unijnej dyrektywy ściekowej (91/271/EWG). W krajowym programie wskazano aglomeracje, które muszą zostać wyposażone w systemy kanalizacji zbiorczej i oczyszczalnie ścieków w wyznaczonym terminie.
Ostatnia, szósta aktualizacja KPOŚK została przyjęta w maju 2022 r. i przewiduje inwestycje opiewające na kwotę 28,7 mld zł. Zaplanowano ich realizację do końca 2027 r. Aglomeracje mogą ubiegać się o dofinansowanie swoich projektów z funduszy publicznych, w tym również środków unijnych przeznaczonych na lata 2021-2027.
Przypomnijmy, że w Polsce za koordynację realizacji dyrektywy 91/271/EWG odpowiadają Wody Polskie, a konkretnie pion zarządzania środowiskiem wodnym. PGW jest również odpowiedzialne za wyznaczanie aglomeracji w ramach gospodarki ściekami komunalnymi. W całym kraju działa jedenaście regionalnych zarządów gospodarki wodnej (RZGW).
Aglomeracje zobowiązane do sprawozdawczości i ich plany
Załącznik nr 2 do VI AKPOŚK jest wykazem aglomeracji zobowiązanych do składania rocznych sprawozdań z realizacji programu gospodarki ściekowej. W dokumencie jest ich łącznie 1529, a każdej odpowiada jedna gmina wiodąca, która zobowiązana jest do raportowania. Przypomnijmy, że aglomeracje w rozumieniu KPOŚK powołane zostały do życia odpowiednimi uchwałami rad gmin, wykazanymi w załączniku. W wykazie uwzględniono RLM, czyli parametr określający ładunek wszystkich ścieków powstających na terenie danej aglomeracji. Ponadto obowiązek sprawozdawczości rozszerzono o aglomeracje powołane po przyjęciu ostatniej aktualizacji.
Wykazane w załączniku aglomeracje łącznie obsługiwane są przez 1653 oczyszczalnie ścieków komunalnych, a ich całkowity RLM wynosi 37,1 mln. Warto dodać, że w 2022 r. 675 aglomeracji nie spełniało warunków dyrektywy 91/271/EWG. Chodzi w szczególności o wyposażenie w systemy zbierania ścieków komunalnych, wydajność oczyszczalni oraz standardy oczyszczania ścieków (w tym podwyższone usuwanie biogenów). Aglomeracjom tym przyznano priorytety i kierunki działań, które mają zapewnić osiągnięcie tej zgodności w kolejnych latach.
W ramach szóstej aktualizacji KPOŚK aglomeracje zaplanowały wybudowanie ponad 8 tys. km sieci kanalizacyjnej i zmodernizowanie ponad 3 tys. km istniejących sieci – wartość tych inwestycji oszacowana została na ponad 15 mld zł. Zadeklarowano również budowę 60 nowych oczyszczalni ścieków i renowacje tych już działających za kwotę przekraczającą 13 mld zł. Dodatkowo ponad 24 mln zł przewidziano na inwestycje w przydomowe oczyszczalnie ścieków.
Co obejmuje sprawozdanie z realizacji KPOŚK?
Przedmiotowa ankieta sprawozdawcza składa się z pięciu arkuszy i obejmuje m.in. wykaz wszystkich oczyszczalni ścieków na danym terenie wraz z danymi o ich przepustowości, RLM i ilości ścieków odprowadzonych bez oczyszczenia. Dla każdego zakładu należy podać również wykaz inwestycji zakończonych w 2023 r. i sposób ich finansowania. Ponadto w sprawozdaniu uwzględniono zestawienie wszystkich punktów zrzutów ścieków na obszarze aglomeracji i powiązane z nimi oczyszczalnie. W ramach podstawowych danych gminy wiodące zobowiązane są również do przekazania informacji na temat liczby mieszkańców, miejsc noclegowych, ścieków przemysłowych oraz długości sieci kanalizacyjnej.
Praktyczne informacje dotyczące składania KPOŚK za rok 2023
Każda ze wskazanych w AKPOŚK 2022 aglomeracji zobowiązana jest do wypełnienia ankiety sprawozdawczej i złożenia jej do końca lutego br. we właściwym terytorialnie regionalnym zarządzie gospodarki wodnej. Sprawozdanie może być złożone w wersji papierowej lub elektronicznej, a dodatkowo powinno być również przesłane drogą mailową w edytowalnej wersji elektronicznej.
Niewywiązanie się z obowiązku sprawozdawczości w wyznaczonym terminie upoważnia Wody Polskie do nałożenia na poszczególne aglomeracje kar finansowych do wysokości 10 tys. złotych. Wzór sprawozdania dostępny jest na stronie BIP Wód Polskich.
