English
Pomoc suszowa jest reakcją państwa na niekorzystne dla rolników efekty zjawisk atmosferycznych. Nabór wniosków zakończył się w dniu 15 marca bieżącego roku. Jak informuje Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, aż 445,6 mln zł wsparcia trafiło do 58 tys. rolników.
Pomoc suszowa – czym jest?
Od dnia 29 lutego do 15 marca Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przyjmowała wnioski od producentów rolnych, którzy ubiegali się o wsparcie finansowe w wyniku szkód poniesionych przez warunki atmosferyczne w 2023 r. Rekompensacie podlegały zniszczenia powstałe w wyniku wystąpienia takich czynników, jak susza, deszcz nawalny, powódź, przymrozki wiosenne, ujemne skutki przezimowania, piorun, huragan, obsunięcie się ziemi lub lawiny czy grad. Stawki, na jakie mogli liczyć rolnicy, opisaliśmy już w jednym z poprzednich artykułów w Wodnych Sprawach.
Łączna wysokość przyznawanego wsparcia finansowego nie może przekroczyć 80 proc. kwoty obniżenia dochodu z produkcji roślinnej. Wyjątkiem są gospodarstwa rolne zlokalizowane na obszarach z ograniczeniami naturalnymi – tam kwota obniżenia dochodu ze średniej rocznej produkcji roślinnej może wynosić 90 proc. Wszystkie stawki regulowane są zgodnie z art. 25 ust. 8 rozporządzenia nr 2022/2472 Komisji Unii Europejskiej.
Pomoc suszowa – dotychczasowe wyniki
To nie pierwsza taka inicjatywa w Polsce. Poprzedni nabór trwał do 30 października 2023 r. Wówczas rolnicy mogli starać się o dofinansowanie w sytuacji, gdy w gospodarstwach rolnych powstały szkody spowodowane przymrozkami wiosennymi, gradem lub huraganem w roku 2023. Straty dotyczyć mogły upraw drzew owocowych i truskawek. Takie odszkodowanie należało się rolnikom, którzy stracili w tym okresie od 30 do 70 proc. upraw rolnych.
W ramach programu Pomoc suszowa 2023 zarejestrowano łącznie ponad 133 tys. wniosków. Pod koniec marca rolnicy otrzymali 41 mln zł. Na ten moment, jak podaje ARiMR, wysokość dofinansowań zwiększyła się do kwoty 445,6 mln zł. Agencja będzie aktualizować dane w miarę realizowania kolejnych wypłat.
Zmiana klimatu i jej wpływ na rolnictwo w roku 2023
Branża rolnicza w ostatnich latach narażona jest na wiele niekorzystnych czynników i zjawisk, głównie wynikających z warunków pogodowych. W związku z tym szkody w gospodarstwach rolnych stale rosną. Wszystko to wynika z coraz bardziej niepokojących konsekwencji globalnego ocieplenia, które wiąże się z coraz częstszymi katastrofami naturalnymi i anomaliami pogodowymi.
Jak podaje IMGW-PIB, w roku 2023 na terenie Polski średnia obszarowa temperatura powietrza wynosiła 10,0°C, co przewyższało średnią roczną wieloletnią (okres 1991-2020) o 1,3°C. Rok ten był drugim najcieplejszym w Polsce, licząc od 1951 r., zaraz po roku 2019, który był cieplejszy o 0,2°C i najgorętszy w historii pomiarów. Wskaźnik anomalii wciąż się podnosi. Tak też było w zeszłym roku. Widać to również na przykładzie skumulowanej sumy opadów, które przekroczyły średnie wartości z wielolecia, a którym towarzyszyły wyjątkowo wysokie temperatury. Są to ekstremalne różnice, które mają wpływ na rolnictwo i generują szkody w uprawach.
Prognozy na rok 2024 i przyszłe stawki pomocy suszowej dla rolników
Rok 2024 nie zaczął się optymistycznie dla właścicieli gospodarstw rolnych. Luty odnotował rekordowo wysokie temperatury w wielu rejonach na całym świecie. Jak podaje Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy, 28 lutego padły w Polsce kolejne rekordy meteorologiczne. Średnia anomalia temperatury powietrza wyniosła aż +6°C w stosunku do średniej z ostatnich 30 lat pomiarów. W lutym w 2021 r. odnotowano temperaturę wynoszącą 22,1°C, co stanowi rekord dla tego miesiąca na przestrzeni ostatnich 30 lat.
Podobnie jest z marcem, który okazał się być ekstremalnie ciepły. Najwyższa odnotowana temperatura wystąpiła 30 marca w Tarnowie i wynosiła 25,5°C. Nie powinno to dziwić, skoro tegoroczny marzec był najcieplejszym w Polsce co najmniej od 1951 r. Jeszcze bardziej niepokojący jest fakt, że miniony marzec jest dziesiątym z rzędu najcieplejszym miesiącem w dziejach pomiarów meteorologicznych.
Najnowsze, eksperymentalne długoterminowe prognozy nie pozostawiają złudzeń – klimat wciąż się będzie ocieplał, a anomalii czeka nas jeszcze więcej. W jednej z najnowszych prognoz przewiduje się, że zarówno czerwiec, lipiec, jak i sierpień odnotują kolejne rekordy atmosferyczne, a średnia temperatura powietrza będzie stale powyżej normy. Rolnicy stoją przed kolejnymi wyzwaniami, gdyż straty w ich branży będą wciąż dotkliwe i nie ma co liczyć na poprawę sytuacji w najbliższych latach. Dlatego też ważne, by pomoc suszowa wciąż funkcjonowała, a państwo wspierało działalność najbardziej narażoną na efekty zmiany klimatu.
